________________
मुनितोपणी टीका, प्रत्याख्यानाध्ययनम्-६ पदर्शयति, तथा भगवन्तोऽपि भवाऽरण्ये रागद्वेपल्लुण्टाकलुष्टिताऽऽत्मगुणधनेभ्यो दुराग्रहपट्टिकाऽऽच्छादितज्ञानचक्षुभ्यों मिथ्यात्वोन्मार्गे पातितेभ्यस्तदपनयनपूर्वक ज्ञानचक्षुर्दचा मोक्षमार्ग प्रदर्शयन्ति। एतदेव भङ्गयन्तरेणाऽऽह-'मग्गदयाण' मार्गः सम्यग्रत्नत्रयलक्षणः शिवपुरपथ., यद्वा विशिष्टगुणस्थानावापकः क्षयोपशमभावो मार्गस्तस्य दया दातारस्तेभ्यः । 'सरणदयाण' शरण-परित्राण, कमरिपुवशीकृततया व्याकुलाना प्रागिना रक्षणस्थान वा तस्य दयास्तेभ्यः । ‘जीवदयाण' जीवेपु=एकेन्द्रियादिसमस्तपाणिपु दया सङ्कटमोवनलक्षणा येपामिति, यद्वा जीवन्ति मुनयो येन स जीवः सयमजीवित तस्य दयास्तेभ्यः । 'धम्मदयाण' धर्म =दुर्गतिपपतजन्तुसरक्षणलक्षण. श्रुतचारित्रात्मकस्तस्य दया(अरण्य) में राग-द्वेपरूप लुटेरो से ज्ञानादि गुण लुटाये हुए तथा कदाग्रह रूप पट्टे से ज्ञाननेत्र को ढक कर मिथ्यात्व के गड्ढे में गिराये हुए उन भव्य जीवों के उस कदाग्रह रूप पट्टे को दूर कर उन्हे ज्ञान नेत्र देने वाले, अतएव सम्यक्ररत्नत्रयस्वरूप मोक्ष मार्ग, अथवा विशिष्ट गुण को प्राप्त कराने वाला क्षयोपशमभाव रूप मार्ग को देनेवाले, कर्मशत्रुओं से दुखित प्राणियों को शरण (आश्रय) देनेवाले, पृथिव्यादि पड्जीवनिकाय मे दया रखने वाले, अथवा मुनियों के जीवनाधारस्वरूप सयमजीवित को देनेवाले, सम-सवेग आदि के प्रकाशक, अथवा जिनवचन में रुचि को देनेवाले, दुर्गति में पड़ते हुए प्राणियों के धारक, अथवा श्रुत-चारित्र रूप धर्म को देनेवाले, धर्म के उपदेशक, धर्म के नायक अर्थात् તથા કદાગ્રહ રૂપી પાટા બાંધી જ્ઞાનનેત્રને ઢાકીને મિયાત્વ રૂપ ખાડામાં નાખવા તે ભવ્ય છાના કાગ્રહ રૂપ પાટાને દૂર કરી તેમને જ્ઞાનનેત્ર આપવાવાળા, એટલે કે સમ્યક રત્નત્રયસ્વરૂપ મેક્ષમાર્ગ, અથવા વિશિષ્ટ ગુણ પ્રાપ્ત કરાવનાર ક્ષપશમ ભાવ રૂપ માન આપવાવાળા કર્મશત્રુઓથી દુખિત પ્રાણીઓને શરણું-આશ્રય દેનારા, પૃથ્વી આદિ વજીવનિકાયમી દયા રાખવાવાળા, અથવા સુનિના જીવનાધાર સ્વરૂપ સ યમજીવનના દેવાવાળા સમ સ વેગ આદિના પ્રકાશક, અથવા જિનવચનમાં
ચ આપનારા, દુર્ગતિમા પડતા ને ધારણ કરનાર, અથવા યુત-ચારિત્ર ૩૫ ધર્મના દેવાવાળા ધર્મ ઉપદેશક ધર્મના નાયક અર્થત પ્રવર્તક ધર્મના સારથી