________________
२२२
आवश्यकमूत्रस्य
तिर्यकृते घोर उपसर्गे सोढेऽधि-मनःपर्यय-केरलशानामन्यतमस्यैकस्य कस्य चिज्ज्ञानस्योदयो जायते, अन्यथा नून्मादादिदुप्टरोगसक्रमेण श्रमणस्य केवलिमरपितधर्माद्भवति परिभ्रशनम् ॥ मृ० ११ ॥
॥ मूलम् ॥ तेरसहि किरियाठाणेहि ॥सू०१२॥
॥ छाया ॥ रयोदशभिः क्रियास्थान. ॥ मृ० १२ ॥
॥ टीका ॥ त्रयोदशमि क्रियास्थानों मयाऽतिचार. कृतः इत्यादिसम्बन्यो यथोक्तः। तत्र क्रियास्थानान्युक्तानि, यथा-"(१) अट्ठादडे, (२) अणहादडे, (३) हिंसादडे, (४) अफम्हादडे, (५) दिहिविपरियासियादडे, (६) मोसबत्तिए, (७) अदिन्नादाणवत्तिए, (८) अज्झत्थवत्तिए, (९) माणवत्तिए, (१०) मित्तदास वत्तिए, (११) मायावत्तिए, (१२) लोभवत्तिए, (१३) इरियावहिए" इति । तत्राऽर्थाय स्वपयोजनाय दण्डोऽर्थदण्डः (१) अनर्थ-प्रयोजनमन्तरेण दण्डा तिर्थच सम्बन्धी घोर उपसर्ग यदि सहन करले तो अवधि, मनःपर्यय, और केवलज्ञान में से किसी एक की उत्पत्ति होती है, नहीं तो उन्मत्त (पागल), दीर्घकालिक दाज्वरादि रोगो से पीडित और केवलिमसपित धर्म से च्युत हो जाता है। इन बारह भिक्षुप्रतिमाओं में न्यूनाधिक श्रद्धा-प्ररूपणा आदि द्वारा जो अतिचार किया हो तो उस से मैं निवृत्त होता हूँ ॥सू० ११॥
क्रियास्थान तेरह है-(१) अर्थदण्ड (स्वप्रयोजन के लिये કરી લે તે અવધિ, મન પર્યય અને કેવળ જ્ઞાનમાથી કઈ એકની ઉત્પત્તિ થાય છે, નહિ તે ઉન્મત્ત (પગલ), દીર્ઘકાલિક દાહન્વરાદિક રેગોથી પીડિત અને કેવલિપ્રરૂપિત ધર્મથી પતિત થાય છે આ બાર ભિક્ષપ્રતિમાઓમા ઓછી વધતી શ્રદ્ધા પ્રરૂપ વિગેરે દ્વારા જે કોઈ અતિચાર લાગ્યા હોય તે તેમાથી હુ નિવૃત્ત થાઉ છુ (સૂ૦ ૧૧)
ફિયાસ્થાન તેર છે-(૧) અર્થદડ (પિતાના પ્રયજન માટે ક્રિયા કરવી) (૨) અનર્થદડ (કાણુ વિના ક્રિયા કરવી), (૩) હિંસાદડ, (૪) અકસ્માતદડ
, उपसर्गभीरुत्थे
