________________
-
२१६
आवश्यकसूत्रस्य व्रत-प्रत्याख्यानयोः पालनम् । तृतीया (३) त्रैमासिकी सामायिक मतिमा, तत्र अतिचारवर्जनपूर्वकमुमयोः कालयोः सामायिकाऽऽचरणम् । चतुर्थों (४) चातुर्मासिकी पौषधमतिमा, तत्र भष्टमी-चतुर्दशी-पूर्णिमादिपर्वतिथि पूपवासः । पञ्चमी (५) पञ्चमासिकी मतिमा, तर स्नान-रात्रिभोजनवर्जन-वच्छ कमोचन-दिवाब्रह्मचर्यपालन - नक्तन्तत्परिमाणकरणरूपपञ्चविधमर्यादापालनम् । पष्ठी (६) 'पाण्मासिकी ब्रह्मप्रतिमा, तत्र सर्वथा ब्रह्मचर्यपालनम्-अवद्धपरिधान का पारणापूर्वक व्रतप्रत्याख्यान निर्मल पाला जाता है (२)। तीसरी 'सामायिकप्रतिमा' तीन मास की, इसमें तीन मास तक तीन तीन उपवास का पारणा किया जाता है, दोनी काल अतिचार रहित सामायिक की जाती है (३)। चौथी 'पोपधप्रतिमा' चार मास की, इस में चार मास तक चार चार उपवास का पारणापूर्वक अष्टमी, चतुर्दशी, पूर्णिमा आदि पर्व तिथियों में पौपध किया जाता है (४)। पाचवी 'प्रतिमा' नामकी प्रतिमा पाच मास की, इसमें पाच मास तक पाच पाच उपवास का पारणापूर्वक पाच बोलों की मर्यादा की जाती है। वे पाच बोल इस प्रकार हैं-(१) स्नान न करना, (२) रात्रिभोजन न करना, (३) एक लँाग खुली रखना, (४) दिन में मैथुन का सर्वथा त्याग करना, और (५) रात्रि में उसका परिमाण करना, परन्तु पौषध-अवस्था में सर्वथा त्याग ही करना (५)। छठी 'ब्रह्मप्रतिमा' छह मास की, इसमें छह महीने तक સામાયિકપ્રતિમા ત્રણ માસની એમાં ત્રણ માસ સુધી ત્રણ ત્રણ ઉપવાસના પારણુ કરાય છે અને વખત અતિચારરહિત સામાયિક કરાય છે (૩), એથી “પષધ પ્રતિમ” ચાર માસની, એમા ચાર માસ સુધી ચાર ચાર ઉપ વાસના પારણા અને આઠમ, ચોદશ, પૂનમ, આદિ પર્વ તિથિમા પોધ કરાય છે (૪) પાચમી પ્રતિમા નામની પ્રતિમા પાચ માસની, એમા (પાચ માસ સુધી પાચ પાચ ઉપવાસના પારણાપૂવર્ક નિમ્ન પાચ બેલેની મર્યાદા કરાય છે તે પાચ બેલ આ પ્રકારે છે-(૧) સ્નાન ન કરવું (૨) રાત્રિ ભેજન ન કરવું (૩) એક લાગ ખુલી રાખવી (૪) દિવસે મિથુનને સર્વથા ત્યાગ કરો અને (૫) રાત્રિમાં એનો પરિમાણ કરવું, પરંતુ પૌષધ અવસ્થામાં સવ થા ત્યાગજ કરવા (૨) છઠી બ્રહ્મપ્રતિમા” છ માસની, એમા (છ માસ સુધી છ છ ઉપવાસના
