________________
, भावश्यकसूत्रस्य
-
-
-
१३६ स्कानकरोत् स्वतेजसेति, अरिष्ट='शुभ (कल्याणम् ) अर्थाजगतो नयति मापयतीति निरुक्तवृत्त्या या अरिष्टनेमिः, यद्वाऽस्य गर्भस्थस्य माता स्वप्नेऽरिष्ट (रत्न) मयी नेमि-रथचक्रमान्तभाग दृष्टपती तद्योगादरिष्टनेमिस्तम् (२२)। 'पास' पश्यति लोकालोकस्वरूपमिति पार्थः, पृपोदरादित्वात् , भविजनविघ्नवलीसमुच्छेदार्थ पर्शसमूहतुल्यखात्पार्थः, यद्वाऽस्मिन् भगवति गर्भस्थे कदाचिद्रात्री निर्वाणे प्रदीपेऽस्य जननी राजपाथै सामायान्त सपै गर्भज्योतिःमभावेणाऽऽलोक्य राजान सचेतीकृतवती, राजा च मज्याल्य प्रदीप दृष्ट्वा च पार्थे समागत सर्प विस्मित्य गर्भप्रभार निश्चिकायेत्यन्धकारेऽपि निजमावर्तकपितृपार्थसमागतसर्पकर्मकदर्शनहेतुत्वात्पार्श्वस्तम् (२३) । 'तहा' 'तथा' बद्धमाण च' वर्द्धते ज्ञाना का अरिष्ट-कल्याण करने वाले, अथवा जव ये गर्भमें थे तो माताने स्वप्नमें पहिये की अरिष्ट-रत्नमयी-नेमि (पुठ) को देखा इस कारण जिनका नाम 'अरिष्टनेमि' पडा, ऐसे बाईसवें तीर्थङ्कर को ॥२२॥
लोकालोक के यथार्थ स्वरूपको जानने वाले, या भक्त जीवों की विघ्नलता को विनाश करने के लिए कुठार' के समान, अथवा जब ये गर्भ मे थे तब किसी रातमे दीपक के वुझ जाने पर इनकी माताने राजाके पार्श्व-पसवाडे के पास आते हुए सर्प को गर्भ के तेजसे देखकर राजाको सावधान किया, इस “प्रकार 'पाश्चे' पद के सम्बधसे 'श्री पार्श्वनाथ' नामवाले भगवान को ॥२३॥ ओर
ज्ञानादि गुणों से वर्द्धमान (बढनेवाले) या अनन्त काल से કલ્યાણ કરવાવાળા અથવા જ્યારે તેઓ ગર્ભમાં હતા ત્યારે માતાએ સ્વપ્રમા પિડાની અરિષ્ટ-રત્નમયી નેમિ (પૂઠને) જોઈ એ કારણથી જેનું નામ “અરિષ્ટનેમિ,_ પડ્યું, એવા બાવીસમા તીર્થકરને ૨૨
કાલેકના યથાર્થ સ્વરૂપને જાણવાવાળ, અથવા ભવ્ય જીની વિM લતાને વિનાશ કરવા માટે કુઠાર જેવા, અથવા જ્યારે તેઓ ગર્ભમાં હતા ત્યારે કેઈ રાત્રિમા દીપક બુઝાઈ જતા તેમની માતાએ રાજાના પા—પસવાડાની નજદીક આવતા સર્ષને ગર્ભને તેથી જેઈને રાજાને સાવધાન કરી દીધા એ કારણથી પાર્શ્વ પદના unmun " बनाय" नामवाणा भवानन ॥२३॥
૧ વદ્ધમાન (વધવાવાળા) અથવા અનત કાલથી સસાર સમ્ર
अपमे' इत्यमर ।
