________________
राजप्रश्रीयमंत्र
पक्षिणामान्दोलका - - इवान्दोलकाः, ते च सर्वरत्नमयाः सर्वात्मना रत्नमयाः, अच्छाः यावत् प्रतिरूपाः -- 'अच्छा इत्यारभ्य प्रतिरूपा इति पर्यन्तानां पदानां सही बोध्यः तदर्थः प्राग्वत् |
तेषु पूर्वोक्तेषु खलु उत्पातपर्वतेषु यावत् पक्षान्दोलकेपु-उत्पानपर्वतादि पर्वतेपु, दमण्डपादिपक्षान्दोलकपर्यन्तेषु स्थानेषु बहूनि अनेकानि हंसासनानिहंमाकारण्यासनानि, एवं क्रौञ्चालमानि गरुडासनानि - उन्ननानिउच्चासनानि प्रणाssसनानि - निम्नाssसनानि दीर्घामनानि - आयतासनानिशय्यारूपाणि भद्रासनानि पचासनानि-पक्ष्याकारासनानि' एवं मकरासनानि, नृपभानानि मिहाssवनानि, पद्मासनानि, दिक्सौवन्तिकानि-दक्षिणावर्त्तअनेक आन्दोलक है, तथा जैसे पक्षियों के बैठने के लिये स्थान विशेष होते हैं वैसे ही वहां अनेक पक्षान्दोलक हैं. ये सच सर्वात्मना रत्नमय हैं एवं अच्छ -निर्मल हैं यहां यावत् पद से अच्छपद से लेकर प्रतिरूप तक के पदों का संग्रह हुआ है. इन पदों का अर्थ पहिले लिख दिया गया है ।
इन उत्पाद पर्वतों से लेकर पक्षान्दोलकों तक स्थानों में अनेक हंसासन हंस के आकार वाले आसन है, इसी प्रकार अनेक क्रौंच के आकार वाले क्रौंचासन है, गड के आकार वाले मन है, अनेक उचे २ उन्नतोसन हैं, अनेक प्रणतासन - नि नासन हैं. अनेक दीर्घासनआयतासन हैं, ये शय्यारूप होते हैं. अनेक भद्रासन हैं, अनेक पक्षियों के आकार जैसे पक्ष्यासन है, इसी प्रकार कर के आकार जैसे अनेक मकरासन है, वृषभ के आकार जैसे अनेक पान, सिंह के आकार जैसे अनेक सिंहासन है, पद्म के आकार जैसे अनेक पद्मासन हैं. તેમજ પક્ષીઓને બેસવા માટે સ્થાન વિશેષ હાય છે; તેવાં ત્યા ઘણા પક્ષાન્દાલકાનાપક્ષીઓના માટે બતાવવામાં આવેલ હીચકા વિશેષ છે. આ બધાં રાર્વાત્મના રત્નમય છે અને અચ્છ-નિ`લ છે. અહી યાવત પદથી અચ્છપદથી માંડીને પ્રતિરૂપ સુધીમાં પદોના સંગ્રહ સમજવા જોઇએ. આ સર્વ પદ્માના અર્થ પહેલાં સ્પષ્ટ કરવામા આવ્યે છે. એ ઉત્પાદ પ તાથી માંડીને પક્ષાન્દાલકાસુધીના સ` સ્થાને માં ઘણાં હું સાસને —હંસના આકાર જેવાં આકાર વાળાં આસને છે. આ પ્રમાણે જ ઘણાં કોચના અકાર જેવાં ઢોચાસના છે. ગરુડના આકારવાળા ઘણાં ગરૂડાસને છે. ઘણાં ઊંચા ઊંચા उन्नतानो छे. धां प्राणुतासनो - निम्नासना - छ. धां दीर्घासन — आायतासना छे.
આ પ્રમાણે મકરના આકાર જેવા ઘણાં મકરાસના છે; વૃષભના આકાર જેવાં ઘણાં વૃષભાસનેા છે, સિંહના આકાર જેવાં ઘણાં સિંહાસના છે. પદ્મના આકાર જેવાં ઘણાં
836
'