________________
४२२
राजप्रश्नीयसूत्रे मध्यम४-पश्चम५ धैवत६ निषाद७ मेदात् सप्तप्रकारस्वरयुक्तम्, पडदोपविप्रमुक्तम् भीत१-दूतो२-रिपत्थो३-त्ताल४ काकस्वरा५-ऽनुनास६ रूपैः पङ्गिदोपै. विमुक्तम्, एकादशालङ्कारम्-एकादशसंख्यालङ्कारयुक्तम् अष्टगुणोपपेतम्पूर्ण१-रक्तार-ऽलङ्कृत३-व्यत्ता४.ऽविघुष्ट५-मधुर६-सम७ सुललित८ रूपैरष्टाभि गुणैर्युक्तम् ते चाष्टौ गुणा एवमुक्ताः
पुण्णं रत्तं च अलंकियं च वत्तं तहेव अविघुटं। महुरं समं सुललियं, अद्वगुणा होति गेयस्स ॥१॥" छाया-पूर्ण रक्त अलङ्कृतं च व्यक्त' तथैव अविघुष्टम् ।
मधुरं समं सुललितमप्ट गुणा भवन्ति गेयस्य ॥१॥ इति" अयमर्थः-पूर्ण-गेयस्याङ्गं सकलस्वरकलाभिर्युक्तम् १, रक्त-गेयरागेण भावितस्य गेयस्या. रक्तमित्युच्यने २, अलङ्कृतम्-अन्यान्यस्फुटस्वर विशेपशो भितम३. व्यक्तम्-अक्षरस्वरमकटनसंयुतम्४, एवम्-अविघुष्टं-विक्रौशनमिव यद् विस्वर न भवति तत्५, मधुर-मधुमत्च कोकिलारुतवन्मधुरस्वरम्६, समं-तालवंशस्वरादिसाम्योपेतम्७, सुललित-स्वरघोलनाप्रकारेण शुद्धातिशयेन ललतीव-विलासवत् यत् सुकुमालं तत्८। एतेऽष्टौ गुणा गेयस्य-भवन्ति। एतद्विरहितं तु विडम्यनमात्र तदिति । गुञ्जावक्रकुहरोपगूढ-तत्र गुञ्जा-गुञ्जनं, तत्म धानानि यानि अवक्राणि-शब्दनिः सरणमार्गाऽप्रतिकूलानि कुहराणि-विवराणि मध्यम४, पंचम५. धैवत६, और निषाद७ इन सात स्वरों से युक्त हो, पड्दोपों से-भीत १, त २, उप्पिस्थ ३, उत्ताल ४, काकस्वर ५, अनुनास ३, इन छह दोपों से रहित हो, एकादश-११ अलंकारों से से युक्त हो, अष्टगुणों से-१ पूर्ण २ रक्त, ३ अलङ्कृत, ४, व्यक्त, ५ अविघुष्ट, ६, मधुर ७, सम, ८, सुललित और-इन आठ गुणों से युक्त हो, सो ही कहा है-'पुण्ण रत्त, अलंकिय” इत्यादि । (गुम्जावक्रकुहरोवगूढ)-गुरुजाप्रधान जो शब्द निःसरण के मार्ग के अप्रतिकूल કાષભર, ગાંધાર ૩, મધ્યમ ૪, પંચમ ૫, ધવત ૬, અને નિષાદ૭, આ આ સાત સ્વરેથી युश्त डाय, ७ प्रा२ना पोवान-लीत १, दून २, पित्य 3, Sत्तास ४, ४।४२५२ ५, અનુનાસ ૬, આ છ દેષો વગરના હોય, એકાદશ ૧૧ અલંકારોથી યુક્ત હાય અટકે(આઠ) ગુણથી ૧ પૂર્ણ ૨ રકત, ૩ અલંકૃત, ૪ વ્યક્ત ૫ અવિઘુષ્ટ૬, મધુર૭, સમ૮ સુલલિત भने मधु२ मा माठे 28 गुणोथा युत उाय छ ? 'पुण्ण', रत्तं, अलंकियं' ઈત્યાદિ ગુંજાવકુહાવગૂઢ-ગુંજાપ્રધાન જે શબ્દ નિસરણના માર્ગને અપ્રતિકૂલ વિવારે અને તે વિવાથી યુક્ત હોય, રક્ત-રાગ યુકત હોય, ત્રિસ્થાનકરણ શુદ્ધ-ઉર, શિર