________________
३९४
राजप्रशयसूत्रे
वस्तुतः = आच्छादितः स्वया - निजया, प्रभवा - दीप्त्या तान् - रत्नकरण्डासन्नान्, प्रदेशान् सर्वतः सर्वदिक्षु समन्तात् - सर्वविदिक्षु अवभासयति - प्रकाशयति, उद्योतयति, तापयति, प्रभासयति एतानि समानार्थकानि पुनरतिशयप्रका शनार्थमुक्तानि तेन प्रकृष्टं प्रकाशयतीत्यर्थः ।
एवमेव- पूर्वोक्तरत्नकरण्डकच देव नेऽपि - तोरणाग्रस्थिताअपि रत्नकरण्डका स्वया - स्वकीयया ममया - तान् प्रदेशान्=आसन्नस्थानानि सर्वतः समन्तात् अवभासयन्ति, उद्द्योतयन्ति तापयन्ति - प्रभासयन्ति ।
तेषां खलु तोरणानां पुरतो द्वौ द्वौ कण्ठी- अश्वकण्ठाकृतिको 'घोडा' इतिभाषा प्रसिद्धौ प्रज्ञ एवं गज-नर- किन्नर - किंपुरुष महोरग- गन्धर्वनृपाणामपि द्वौ द्वौ कण्ठौ प्रज्ञप्तौ । तत्र ते हयकण्ठादिकाः सर्वे सर्वरत्नमयाः- अच्छाः, यावत् प्रतिरूपाः, -'अच्छाः' इति पदादारभ्य प्रतिरूपा इति पर्यन्तपदानां सङ्ग्रहः प्राग्वत्, तदथे मायदेव |
तेषु कण्ठेषु यावदुपकण्ठे मे ago
मते इत्यु त्तरेण सम्बन्धः, एवं द्वे द्वे माल्य चयों, चूर्णचङ्गेर्यो गन्ध, वस्त्र चङ्गेय्य, आभरणचङ्गेय्यों, सिद्धार्थचङ्गय्यों लोमहस्तचङ्गेय्य प्रज्ञप्ते । ताः पुष्पादिङ्गे: सर्वरत्नमया:- अच्छा ः यावत् प्रतिरूपाः 'अच्छा:' इति पदादारभ्य 'प्रतिरूपा' इति पर्यन्तपदानां सङ्गोऽथ मारवत् ।
तासु खलु पुष्पचङ्गेरिकासु यावद् लोमहस्तचङ्गेरिका द्वे में पुष्पपटलके= पुष्पमयाच्छादनविशेषौ यावत् यावत्पदेन माल्यपटलके, चूर्णपटलके. गन्धपटलके, वस्त्रपटलके, आभरणपटलके, सिद्धार्थपटलके इति संग्राह्यम्, तथा - लोमहस्तपटल के एषां व्याख्या स्पष्टा । तानि खन्द्र पुष्पादिपटलकानि सर्वरत्नमयानि अच्छानि यावत् यावत्पदेन माग्वद्गृहीतानां पदानां तथाप्रतिरूपाणि' अस्य च व्याख्या मारयत् ।
तेषां खलु तोरणानां पुरतः द्वे द्वे सिहासने प्रज्ञप्ते तेषां खलु सिंहासनानां वर्णावास:- वर्णन पद्धतिः यावद् दामानि दासवर्णन पर्यन्तानि बोध्यानि तच्च पदजातमेकविंशतितम द्वाविंशतितममत्रतः साध्यम् तदर्थश्च तत एव बोध्यः तेषां खलु तोरणानां पुरतो द्वे द्वे रूप्यमये - रजतमये छत्रे ज्ञते । तानि रजत मयानि खलु छत्राणि वैदिमलदण्डानि-वैर्यमणिमयस्वच्छदण्डयुक्तानि पुनः जाम्बूनदर्णिकानि - जाम्बूनदाभिधस्वर्ण विशेषमयकर्णिकायुक्तानि,' पुनः वज्रसम्बन्धिनि वज्ररत्नमयदण्डशलाका सन्धानानि, पुनः मुक्ताजालपरिगतानिमुक्ताफलजालपरिवेष्टितानि पुनः अष्ट सहस्रचरकाञ्चनशलाकानि - अप्रसहस्रसं