________________
सुबोधिनी टीका. सू. १७ भगवद्वन्दना स्याभस्य गमनव्यवस्था
१५७ प्रसिद्धौ, कुन्दः-कुन्दपुष्पम्, दन्त:--प्रसिद्धः, तथा कुसुदो-इको-दकरजोदधिघल-गोक्षीर पूरेति वा' एतानि कुखदादिशब्दा 'इतिवा' इति प्रत्येकं संयोज्य पठितव्यानि, तत्र कुमुदं कैरवम्' उदकं-जलम्, उदकरजा-जलकणः, दधिधनः-दधिपिच्छं गाढं दधि, गोक्षीरपूरः-गोदुग्धसमूह हंसाचली हंसपतिः , क्रौञ्चावली-क्रौञ्चाः पक्षिविशेपाः, तेपामावलिः-पतिः, हारावली-हारा:--- कण्ठाभरणविशेषाः, तेपामावली-पतिः, तथा-चन्द्रावली-चन्द्रपतिः, शारदिकवलाहका-शारदिकः-शरहतुसनो बलाहको-मेघः, ध्मातधौतरूप्यपट्टःपूर्वमातः-अग्निना संयोजितः, अत एव-पश्चाद् धौतः-संशोधितो रूप्यपष्टःरजतपत्रां, यहा-ध्मातेन-मानेन धौतो प्यपट्टः, शालिपिष्टाशिः-शालीनाधान्यविशेषाणां यानि पिष्टानि-चूर्गानि तेपां राशिः-पुञ्जः, कुन्दपुष्पराशि:-- कुन्दाख्यपुष्पपुजः, कुमुदराशि:-कैरवपुजः, शुकच्छिवाडीति देशीशब्दो ऽयम्, शुष्का-छिवाडी-शिम्बा'फली' इति भाषापसिद्धा, पेहुणमिनिकापेहुणं-मयूरपिच्छं, तस्य मिञ्जिका-सध्यवर्त्यवयवः, विसं-कमलिनीनालं, मृणालिका-कमलनालतन्तुः, गजदन्तः, लवङ्गन्दलकम्-लबजलतापत्रम्, पुण्डरीकदल. कम्-श्वेतकमलपत्रम्-श्वेताशोकः, श्वेतवर्णोऽशोकरक्षः, श्वेतकरवीर, श्वेतवर्णः कर्णिकारः, श्वेबन्धुजीवः, श्वेतवर्णो वनस्पतिविशेषः, तद्वच्छेतवर्णः, भवेदेतद्रूपः स्यात् ? इत्याचारभ्य वर्णन प्रज्ञप्ताः' इत्यन्तपदानां विवरणं प्राग्वद् बोध्यम् ।। मू. १७॥
तदेवं मणीनां पञ्चविधवर्णस्वरूपमुक्तं. साम्प्रतं तेषां गन्धस्वरूपमाह---
मूलम्-तेसि गंमणीणं इमे एयारूवे गंधे पण्णते; से जहा नामए कोटपुडाण बो तगरपुडाण वा एलापुडाण वा चोयपुडाण वा चंपापुडाण वा दमणगपुडाण वा कुंकुमपुडोण वा चंदणपुडाण वा हैं- उन श्वेतवर्ण के मणियों का यह इस प्रकार का वर्णावास कहा गया है-जैसा-अंक-रत्नविशेष होता है, शंख होता है चन्द्रमा होता है कुन्दपुष्प, दंत, कुमृद-कैरव, उदक-जल, उदकरज-जलकण. दधिधन-गाढादही, गोदुग्धराशी, हंसपंक्ति, क्रौंचपक्षियों की पंत्ति तथा कण्ठाभरणविशेष, इत्यादि ये सब होते हैं सो वह कथन मूलाथै के जैसा ही है ॥ सू १७॥ અંક રત્ન વિશેષ હોય છે, શંખ હોય છે, ચન્દ્રમાં હોય છે, કંદ પુષ્પ, દંત કૈરવ, GEx-vell, ४ २०४-rezY, घिधन- डी, गायराशि, सपति - य પક્ષીઓની પંક્તિ તેમજ કંઠાભરણ વિશેષ વગેરે બધા હોય છે–આ બધું વર્ણન અહીં મૂલાઈ પ્રમાણે જ સમજવું જોઈએ. એ સૂ, ૧૭ છે