________________
စု ံ
राजश्री परिगृहीतं, दशनग्वं, शिर आवर्तम्, अञ्जलि मनके कृत्वा आज्ञाया वचनं प्रतिशृणोति' इत्यन्वपदसहः फलितः, एषां व्याख्या तृतीयसूत्रतोऽवसेया | तन्त्र प्रतिशृणोतीत्यस्य प्रतिजानातीत्यर्थः, भवदाज्ञानुमारेण करिष्यामीति स्वीकृर्ति करोतीति भावः । मतिश्रुत्य स्वीकृत्य उत्तरपौरस्त्यम् ईशानकोणरूपं दिग्भागम्पूर्वोनरदिगन्तरालम् अवक्रामति गच्छति, अग्रक्रम्य गत्वा बैंकियसमुद्घातेन समवहन्यते समवहृत्य संख्येयानि 'योजनानि यात्रत् यथावादरान्, 'योजनानि' इत्यारभ्य यथावादान् इत्यन्तपदसदो बोध्यः तथा च - योजनानि, दण्ड, निसृजति, तद्यथा - रत्नानां वज्रणां वैर्याणां मसारगलानां, हंसगर्भाणा, पुलाकानां सौगन्धिकानां ज्योतिरसानाम्, अञ्जनपुलकानाम्
हाथों की हथेलियों को आपस में जोड़कर उन्हें अंजलि के रूप में परिवर्तित किया और फिर उस अंजलिको मस्तक पर घुमाया. तात्पर्य इसका यही है कि उसने दोनों हाथों को जोड़ा और उन्हें मस्तक पर लगाकर उसकी आज्ञा के वचनों को स्वीकार किया. अर्थात् मैं आपकी आज्ञा के अनुपार कार्य करूंगा, इस प्रकार आज्ञानुसार कार्य करने की प्रतिज्ञा करके वह ईशान दिक्कोण में गया - पूर्व और उत्तर दिशाके अन्तराल मदेश को नाम ईशान दिक् कोग है. वहाँ जाकर के उसने वैक्रिय समुद्घात द्वारा अपने आपको समवहन किया क्रिय कियालमुद्घात अर्थात् आत्मा के प्रदेशों कों शरीर से बाहर निकाल कर उसने संख्यान योज न तक उन आत्मप्रदेशों कों दण्डरूप में परिणमाया- इसमें उसने सातवें सूत्र में व्याख्यात हुए रत्नों के, वज्रों के वैद्धयों के लोहिताक्षों के, मसारगल्ली અને હાથાને એ પ્રમાણે જોડયા કે જેથી આંગળીઓના દશેદશ નખા પરસ્પર એક બીજી આંગળીની સાથે મળી શકે. એટલે કે તેના અને હાથેાને જેડીને તેને અંજલીના રૂપમાં બનાવી અને ત્યાર પછી તે અંજલીનેને મસ્તક ઉપર देवी. મતલખ આને આ પ્રમાણે છે કે તેણે અને હાથે જોડયા અને તેમને મસ્તકે લગાડીને તેની આજ્ઞાના વચના સ્વીકારી લીધાં. એટલે કે હું આપની આજ્ઞા પ્રમાણે કાર્ય કરીશ. આ રીતે કામ કરવાની આજ્ઞા સ્વીકાર કરીને તે ઇશાન દિશાના કોણમાં ગયા. પૂર્વ અને ઉત્તર દિશાની વચ્ચેના પ્રદેશનું નામ ઈશાનદક કાણુ છે. ત્યાં જેઅને તેણે વૈક્રિય સાત વડે પોતાની જાતને સમવત કરી—વૈક્રિય રામુદૃઘાત કર્યાં એટલે કે આત્માના પ્રદેશને શરીરમાંથી ખડ્ડાર પ્રકટ ફર્યા. પ્રકટ કરીને તેણે સંખ્યાત ચેાજન સુધી તે આત્મપ્રદેશને દંડાકારમાં પરિણ
---