________________
सुबोधिनी टीका. सू ११ भगवद्वन्दनार्थ सूर्याभस्य गमनव्यवस्था. समूहो घण्टावलिः, तस्या यद्वायुम्पर्शन चलितं-चलनं कम्पनं मधुरो मनोहरश्च स्वर-नादो यत्र तत्तथा पचनस्पर्शवशाधण्टासमूहकम्पनेन श्रवणरमणीयमन: प्रसादकनादसम्पन्नम्, शुभं-प्रशस्तलक्षण सम्पन्नम् कान्तं सुन्दरम् अन एव दर्श
नीयं-दर्शनयोग्यम्, निपुणोचित देदीप्यमानमणिरत्नघण्टिकाजालपरिक्षिप्तं निपुणं । शिल्पकलाकलितं यथास्यात्तथा ओवितानि-परिकर्मितानि देदीप्यमानानि मणि
रत्नानि-मणयोरत्नानि च यत्र तद निपुणोचित देदीप्यमानमणिरत्नं तच्च तद घण्टिकाजालपरिक्षिप्तक्षुद्राघण्टा घष्टिकास्तासां जालेन समृहेन परिक्षिप्तं सर्वतो व्याप्तं चेति तथाभूतम्, तथा-योजनशतसहस्रविस्तिीर्णम्-योजनलक्षप्रमाणविस्तारयुक्तम्, दिव्यं-प्रधानं गमनसज्ज-गमनाय सजीभूतम्, शीघ्रगमनं-शीघ्र गमनं गति यस्य तद् यानविमान-यात्यनेनेति यानं तच तद्विमानं, यद्वायानाय-गमनाय विमानं यानविमान-देवानां वाहनरूपविमानं नगराकारम् के स्पर्श होते ही कम्पित हो उठे. इस कम्पनावस्था में जो उससे नादध्वनि हो वह ऐसी मीठी और आहादजनक हो कि जिससे कानों और चित्त को सुख उपजे. यह विमान शुभ-शुभलक्षणों से संपन्न हो. कान्त देखने में बडा सुहावना-सुन्दर हो, अतएव दर्शनीय दर्शन के योग्य हो. इसमें चमचमाती हुई मणियां और रत्न जो भी खचित किये जावें वे निपुणे -शिल्पकला से परिकर्मित मतिबालों द्वारा ही-खचित किये जावें, अथवा इसमें जो सब ओर घंटा जाल बिछाया जावे उस में चमचमाती हुई मणियां और रत्न जो खचित किये जावें वे सब शिल्पकलाभिज्ञों द्वारा ही खचित किये जावें यह यान विमान योजन-लक्षप्रमाण विस्तार युक्त हो, दिव्य-प्रधान एवं गमन के लिये सज्जीभूत हो गति जिसकी शीघ्र हो, एसा तुम यान-जाया जाये जिसके द्वारा ऐसा अथवा जाने के તેમાંથી નીકળતો ધ્વનિ એ મીઠે અને આલ્હાદ ઉત્પન્ન કરનાર હોય કે જેથી કાને તેમજ ચિત્તને સુખ ઉપજાવનાર હોય. એ વિમાન શુભ લક્ષણથી યુક્ત હાય, કાંત જોવામાં બહુ જ સુંદર હોય, એથી તે દર્શનીય-દર્શનને ચગ્ય હાય, એમાં ચમકતી મણિઓ અને રો વિગેરે જે કંઈ પણ જડવામાં આવે તે ચતુર શિલ્પકલાથી કેળવાયેલી બુદ્ધિવાળા કલાકારે વડે જ જડવ માં આવે છે. અથવા એમાં જે ચેમેર ઘંટડીઓ લટકતી હોય તેઓમાં ચમકતા મણિ અને રને જે જડવામાં આવે એ યાન-વિમાન જન લક્ષ પ્રમાણ વિસ્તાર યુકત હોય દિવ્ય-પ્રધાન અને મુસાફરી માટે સુસજ્જ હોય, ગતિ જેની શીઘ હોય એવું “યાન” જેના વડે મુસાફરી થઈ શકે એવું મુસાફરી કરવા માટે ય એવું વિમાન દેવોના વાહન રૂપ વિમાન–જે નગરની