________________
पना प्रतरे नैर यिकाणां तु भगति उत्सेधः । बाट तुओं द्वे रत्नी चोदये गोलीत्य वास्यापि गायाद्वयरगार्थोऽवगन्तव्यः स्पष्टत्मामोत्तः, अथ चपई पद पूचिच्या उत्कृष्ट नोत्तरवैक्रियशरीरोवाहलामानमाह-उनाये उब्विया पणवीरो घणुस' पदाधिनीनरयिकाणाप्त्तरक्रिया शरीरावगाहमा पञ्चविंशत्यधिक धनुसनवगन्तव्या, पप परिमाणं सप्तम प्रस्तटे अवसेयम्, तदितरेपु प्रस्तटेपु निजनिजभवधारणीयापेक्षया द्विगुणमवगन्तु व्यम्, अथ पञ्चमपृथिवीनै रयिकसरीरा पाउनासानमाह-मप्पमाए भवधारणि ज्ञापणवीस धणुसयं' धूमप्रभायाः पृथिव्या नरविकाणां भयधारणीमा शशीवगाना पशिलपिक धनुः शतमवगन्तव्या, एतच परिमाण पञ्चमप्रस्तटापेक्षया पिजेयम्, प्रमे प्रस्ट द्वापष्टि धनपि द्वी हस्तौ, द्वितीये प्रस्तटे अष्टसप्तति धनपि एका क्लिपिता, तीये प्रस्ट मिति र्धपि त्रयो पाथडे में समझना चाहिए। तत्पश्चात् पांच धनुप और बील अनुल की प्रत्येक पाथडे में वृद्धि करनी चाहिए । इल प्रकार वृद्धि करते करते सातये पाधडे में पासठ धनुष और दो हाथ की अवगाहना होती है। ___ अब चौथी पृथ्वी की उत्तरवैक्रिय अवगाहना का प्रमाण कहा जाता है-पंक प्रभा पृथ्वी के नारकों की उत्तर क्रिय अवगाहना का प्रमाण एक सो पच्चीस धनुष जानना चाहिए, यह अवगाहना सातवें पायडे में पाई जाती है। अन्य पथडों में अपने-अपने भवधारणीय शरीर की अवगाहनासे दुगुनी-दुगुनी अवगहना समझ लेनी चाहिए।
पांचवी पृथ्वी के नारकों के शरीर की अवगाहना का प्रमाण बनलाते हैंधूमप्रभा पृथ्वी के नारकों की भवधारणीय शरीराबगाहमा एक सौ पच्चीस धनुष की समझनी चाहिए। यह अवगाहना पांचवें पायडे की अपेक्षा से कही गई है। प्रथम पाधडे में बासठ अनुप और दो हाप,दसरे पाथडे में अठहत्तर धनुष ચેથી પૃથ્વીના પાથડામાં સમજવું જોઈએ. તત્પશ્ચાત્ પાચ ધનુષ અને વીસ અંગુલની પ્રત્યેક પાથડામાં વૃદ્ધિ કરવી જોઈએ. એ પ્રકારે વૃદ્ધિ કરતાં કરતાં સાતમાં પાથડામાં બાસઠ ધનુષ અને બે હાથની અવગાહના થાય છે.
હવે ચોથી પૃથ્વીની ઉત્તરકિય અવગાહનાનું પ્રમાણ કહેવાય છે–
પંકપ્રભા પૃથ્વીના નારકની ઉત્તરકિય અવગાહનાનું પ્રમાણ એક પચ્ચીસ ધનુષ જાણવું જોઈએ. આ અવગાહના સાતમા પાઘડામાં મળે છે અન્ય પાથડાઓમા પોતપોતાના ભવધારણીય શરીરની અવગાહનાથી બમણ-ગમણી અવગાહના સમજી લેવી જોઈએ.
પાંચમી પૃથ્વીના નારકોના શરીરની અવગાહનાનું પ્રમાણ બતાવે છે
ધૂમપ્રભા પૃથ્વીને નારકેની ભવધારણીય શરીરવગાહના એક પચીસ ધનુષની સમજવી જોઈએ, આ અવગાહના પાંચમા પાથડાની અપેક્ષાએ કહેલી છે. પ્રથમ પાઘડામાં બાસઠ ધનુષ અને બે હાથ, બીજા પાઘડામાં અોર ધનુષ અને એક વિતરિત (વે)