Page Text
________________
७१२
प्रतापनासूत्र रेगं जोयणसयसहसं' जघन्येन अगुलस्यासंख्येयभागमात्र, उत्कृष्टेन तु सातिरेक योजनशतसहस्रं समुच्चय क्रियशरीरस्य शरीरावगाहना प्रज्ञप्ता, तत्र नैरयिफादीनां भवधारणीयस्य वैक्रियस्यापर्याप्तावस्थायां शरीरावगाहना जघन्येनाङ्गुलस्यासंख्येयभागं वायुकायिकस्य वा अवसे या, देवानामुत्तरवैक्रियस्य मनुष्याणां वा शरीरावगाहना उत्कृष्टेन सातिरेकं योजनशतसहस्समवसेया, गौतमः पृच्छति-'गाउकाइयएगिदियसरीरस्त णं भंते ! के महालिया सरीरो. गाहणा पण्णता ?' हे भदन्त ! वायुकायिकैकेन्द्रियशरीस्य खलु किं महालया-कियविस्ताराशरीरावगाहना प्रज्ञप्ता ? अगरानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'जहण मेणं अंगुलस्स असंखेजवभाग, उकोसेण वि अंगुलस्स असंखेजइभाग' जघन्येन अंगुलस्पा संख्येयभागमात्रम्, उत्कृष्टेनापि अङ्गुलस्यासंख्येयभानमेव वायुकायिकैकेन्द्रिय क्रियशरीरावगाहना अबसेया, इयत्प्रमाणविकुर्वणायामेव तस्य शक्तिसंभवात् वायु झायिकातिरिक्तस्यैकेन्द्रियस्य वैक्रियलव्ध्यसंमवात् ।
भगवान- हे गौतम ! समुच्चय बैक्रिय शरीर की अवगाहना जघन्य अंगुल के असंख्यान में भाग की और उत्कृष्ट कुछ अधिक एक लाख योजन की कही गई है। नारक आदि जीवों के भवधारणीय वैक्रिय शरीर की अवगाहना अपयाप्त अवस्था में जघन्य अंगुल के असख्यात वें भाग की होती है । अथवा यह अवगाहना वायुकाय की समझनी चाहिए। मनुष्यों के उत्तरवैक्रिय शरीर की अवगाहना उत्कृष्ट कुछ अधिक एकलाख योजन की होती है।
गौतलस्वामी हे भगवन् ! वायुकायिक एकेन्द्रिय के क्रियशरीर की अवगा हना कितनी होती है ? ___भगवाल्-हे गौतम ! जघन्य अंगुल के असंख्यातवें भाग की और उत्कृष्ट भी अगुल के असंख्यातवें भाग मान्न की ही वायुझायिक एकेन्द्रिय के वैक्रियशरीर की अवगहना कही गई है। उसमें इतनी ही विक्रिया करने की शक्ति होती है। वायुकायिक के अतिरिक्त अन्य किली एकेन्द्रिय में विनियालब्धि होती नहीं हैं।
- શ્રી ભગવાન – ગૌતમ ! સમુચ્ચય વૈછિયશરીરની અવગણના જઘન્ય અગુલને અસ ખ્યાતમા ભાગની અને ઉત્કૃષ્ટ કાંઈક અધિક એકલાખ જનની કહેલી છે. નારક આદિ જીનાં ભવધારણીય વૈદિયશરીરની અવગાહના અપર્યાપ્ત અવસ્થામાં જઘન્ય અંગુલી અસંખ્યાતમાં ભગની હોય છે. અથવા આ અવગાહના વાયુકાયની સમજવી જોઈએ. મનુષ્યના ઉત્તરવક્રિષશરીરની અવગાહના ઉત્કૃષ્ટ કાંઈક અનિક એકલાખ જનની હોય છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન ! વાયુકાયિક એકેન્દ્રિયના વૈછિયશરીરની અવગ હના કેટલી હોય છે?
શ્રી ભગવાન –હે ગૌતમ ! જઘન્ય અંગુલના અસંખ્યાતમા ભાગની અને ઉત્કૃષ્ટ પણ અંગુલના અય ખ્યાતમાભાગ માત્રની જ વાયુકારક એકેન્દ્રિયના કયશરીરની અવગાહના કહેલી છે. તેમાં એટલી જ વિક્રિયા કરવાની શક્તિ હોય છે. વાયુકાલિકથી અતિરિક્ત અન્ય કેઈ એકેન્દ્રિયમાં વિકિયા લબ્ધિ નથી લેતી
| SR No. | 009341 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 841 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 62 MB |