Page Text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद २० सू० ३ नैरयिकाणां नैरयिवादिषु उद्वर्तननिरूपणम् ५०९ समटे' नायमर्थः समर्थः-नोकार्थों युक्त्योपपन्नः, प्रागुकयुक्तेः, गौतमः पृच्छति-'नेरइएणं भंते ! नेरइएहितो अणंतरं उच्चट्टित्ता पंचिंदियतिरिक्खजोगिएनु उबवज्जेज्जा ?' हे भदन्त ! नैरयिकः खलु नैरपिकेभ्योऽनन्तरम् उदृत्य किं पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकेषु उपप्रधेत ? मगवानाइ-'अत्थेगइए उक्वज्जेज्जा, अत्थेगइए णो उवरज्जना' अस्त्येक:-कश्चित् नैरयिको नैरयिकेभ्य उदवर्तनानन्तरं पञ्चेन्द्रियातर्यग्योनिकेषु उपपोत, अस्त्येकः ट्यश्चित्तु नोपपद्येत, गौतमः पृच्छति-'जे भंते ! मेरइरहितो अणंतरं पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उपवज्जेजा, से णं भंते ! केवलिपगण धम्म लभेजा सवणयाए ?' हे भदन्त ! यः खलु नरयिको नैरयिकेभ्य उद्वर्तनानन्तरं पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिके घु उपपद्यत स खलु भदन्त ! किं केवलिप्रज्ञप्तम्-केवलिना-धर्मज्ञपुरुषेण प्रज्ञप्तर-उपदिष्टं धर्मम्-श्रुतधर्मरूपं चारित्रधर्मरूपश्च श्रव. णतया श्रोतुमित्यर्थः, लभेत ? तथाविधः किं केलि प्रतिपादितं.धर्म श्रोतुं समर्थों भवेदिति ?
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! नारक जीव नारकों से निकल कर सीधा पंचेन्द्रिय तिर्यंचयोनिकों में उत्पन्न होता है ?
भगवान् हे गौतम ! कोई उत्पन्न होता है, कोई नहीं उत्पन्न होता।
गौतमस्वामी-हे अगवन् ! जो नारक नारकों में से निकल कर सीधा पंचे. न्द्रिय तिर्यचों में उत्पन्न होता है, क्या वह केवली लगवान् द्वारा प्ररूपित धर्म का श्रवण प्राप्त कर सकता हैं ? अर्थात् च्या मर्वज्ञ पुरूप के द्वारा उपदिष्ट श्रत धर्म और चारित्र धर्म को श्रवण करने में समर्थ हो सकता है ?
भगवान्-हे गौतम ! पंचेन्द्रिय तिर्वचों में उत्पन्न होने वाला नारक अर्थात जो नारक पंचेन्द्रिय तिर्यंच योनि से उत्पन्न हुआ है वह कोई केवली प्ररूपित धर्म को श्रवण करने में समर्थ हो सकता है, कोई नहीं होता है।। ___ गौतमस्वामी-हे भगवन् ! जो पंचेन्द्रिय तिर्यंचयोनिक नारक से सीधा 1 શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન્! નારક જીવ નારકેથી નિકળીને સીધા પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ નિકોમાં ઉત્પન્ન થાય છે?
શ્રી ભગવાન હે ગીતમ! કઈ ઉત્પન્ન થાય છે, કેઈ ઉત્પન્ન નથી થતા.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન ! જે નારક નારકમાંથી નિકળીને સીધા પંચેન્દ્રિય તિયમાં ઉત્પન્ન થાય છે. શું તે કેવલી ભગવાન દ્વારા પ્રરૂપિત ધર્મનું શ્રવણ પ્રાપ્ત કરી શકે છે? અર્થાત શું સર્વજ્ઞ પુરૂષ દ્વારા ઉપદિષ્ટ શ્રત ધર્મ અને ચારિત્ર ધર્મને શ્રવણ કરવામાં સમર્થ થઈ શકે છે ?
શ્રી ભગવાહે ગીતમ! પયિ તિર્યમાં ઉત્પન્ન થનારા નારક અર્થાત્ જે નારક પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિમાં ઉત્પન્ન થયેલ છે તે કઈ કેવલી પ્રરૂપિત ધર્મને શ્રવણ કરવામાં સમર્થ થઈ શકે છે, કઈ સમર્થ નથી થતા.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન્ ! જે પંચેન્દ્રિય તિર્ય ચનિક નરકથી સીધા નિકળોને કેવલો પ્રરૂપિત ધર્મને શ્રવણ કરી શકે છે. તે કેવળ અર્થાત્ ધર્મ પ્રાપ્તિને અઘવા દેશ
| SR No. | 009341 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 841 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 62 MB |