Page Text
________________
४२०
प्रज्ञापनास्त्र नो कुर्थात् प्रागुक्तयुक्तेः. 'एवं असुरकुमारा जाव वेमाणिया' एवम्-नैरयिकोक्तरीत्या अमरकुमाराः यावत् नैरयिकेषु असुरकुमारादिषु स्तनितकुमारान्तेषु पृथिवीकायिकायेकेन्द्रियेषु विकलेन्द्रियेषु पञ्चन्द्रियतिर्यग्यो निकपु वैमानि पु च नो अन्तक्रियां कुर्युः, तथा चासुरकुमारादयो वैमानिकपर्यवसानाः प्रत्येकं नैरयिकादि चतुर्विंशतिदण्डवक्रमेण प्ररूपणीयाः, तत एवमेते चतुर्विंशतिदण्डका चतुर्विंशति भवति, इत्यभिप्रायेणाह-'एवमेव चउगीसं चउवीसं दंडगा भवंति' एवमेव-पूर्वोक्तरीत्यैव चतुर्विंशति श्चतुर्विंशतिदा डका भवन्ति, अथानन्तरागतद्वारमधिकृत्य अन्तक्रियां प्ररूपयितुमाह-'नेरइयाणं भंते ! कि अणंतरागया अंतकिरियं करेंति, परंपरागया अंतकिरियं कति ?' भदन्त ! नैरयिकाः केचन खलु किम् अनन्तरागताः स्व स्वनैरयिकादि भवेभ्यः अनन्तरेण-अव्यवधानेन निरन्तरे आगताः-मनुष्यभवे समागताः सन्त एव अन्तक्रियां कुर्वन्ति ? किंवा परम्परागताः-परम्परया तिर्यग्योनिकादि सामग्री नहीं मिलती वह नहीं करता है।
इसी प्रकार असुरकुमार यावत् वैमानिक देव के विषय में भी समझ लेना चाहिए' अर्थात् असुरकुमार आदि मनुष्यों में रहते हुए कोई-कोई अन्तक्रिया करते हैं, कोई-कोई नहीं करते ! इस प्रकार असुरकुमार से लेकर वैमानिक तक प्रत्येक का चौवीसों दंडकों में निरूपण करना चाहिए। इस प्रकार चौवीसों दंडकों में प्ररूपणोय हैं। इसी अभिप्राय से कहा है चौवीस चौवीस दंडक हो जाते हैं । तात्पर्य यह है कि जैसे नारको से लेकर चौवीस दण्डकों में प्रश्नोत्तर किये गये हैं। इसी प्रकार चौबीसों दंडकों में से प्रत्येक को लेकर चौवीसों दण्डकों में प्रश्न करना चाहिए। ऐसा करने से चौवीस चौवीस दंडक हो जाते हैं। __ अब अनन्तरागत द्वार को लेकर अन्तक्रिया की प्ररूपणा की जाती है। गौतमत्वामी प्रश्न करते हैं-भगवन् ! नारक जीव अनन्तरागत अन्तक्रिया करते જેને પૂર્ણ સામગ્રી નથી મલતી તે નથી કરતા.
એ જ પ્રકારે અમુકુમાર યાવત્ વૈમાનિકદેવના વિષયમાં પણ સમજી લેવું જોઈએ અર્થાત્ અસુરકુમાર આદિ મનુષ્યમાં રહેલા કઈ કઈ અન્તક્રિયા કરે છે, કઈ કઈ નથી કરતા. એ પ્રકારે અસુરકુમારથી લઈને વૈમાનિક સુધી પ્રત્યેકના ચોવીસે દંડકોમાં નિરૂપણ કરવું જોઈએ એ પ્ર રે વીસે દંડ ચોવીસે દંડકમાં પ્રરૂપણીય છે. એ અભિપ્રાય કહ્યું છે–ચવીસ-વીસ દંડક થઈ જાય છે. તાત્પર્ય એ છે કે જેવા નારકને લઈને ચોવીસ દંડ માં પ્રશ્નોત્તર કલા છે એજ પ્રકારે ચાવીસ દંડકમાંથી દરેકની " ગ્રેવીસ દડકોમાં પ્રશ્ન કરવા જોઈએ. એમ કરવાથી વીસ વીસ દ ડક થઈ જા "
હવે અનન્તરાગત દ્વારને લઈને અંતક્રિયાની પ્રરૂપણ કરાય છેશ્રી ગૌતમસ્વામી પ્રશ્ન કરે છે કે ભગવાન નારક જીવ અનન્તરાગત અન્તક્રિયા
ત અન્તક્રિયા કરે છે બાવા પરંપરાગત અનક્કિ કરે છે? અર્થાત શું નારક છત્ર નરકગતિથી જ
hળીને
| SR No. | 009341 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 841 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 62 MB |