Page Text
________________
३००
प्रमापनास तद्रसतया-नीलले गद्रव्यग्सतया, तत्स्पर्शतया-नीललेइपाद्रव्यस्पर्शतया भूयो भूयःवारं वारं परिणमति ? भगवानाह-'इनी आढत्तं जहा च उत्थओ उद्देषभो तहा भाणिय वं जाव वेरुलियमणिदिटुंतोत्ति' अत्र आधिक्य वक्तव्यं वा यथा अस्थैव लेश्यापदस्य चतुर्थो देशके भणितं तथा भणितव्यम्, यावद्-तद्यथानामक्षीरं दृष्यं प्राप्य, शुद्ध वा बवं शगं प्राप्य तद्रू पतया यावत् तत्स्पर्शतया परिणमति एवं कृष्णलेश्या नीललेइयां प्राप्य तद्रूपतया यावत् तत्स्पर्शतया भूयो भूयः परिणपति, एवयेव गथानाम वैडूर्यमणिः स्यात्-प्रदाचित् कृष्णसूत्रे वा नीलसूत्रे वा रोहितसूत्रे या हारिद्रसूत्रे वा शुक्लसूत्रे वा आगते सति तद्रूपतया यावत् तत्स्पर्शतया भूयो भूयः परिणमति तथै। कृष्णालेश्यापि नीटले कापोत लेश्यां तेजोलेश्यां पयलेश्यां शुक्ललेग्यां प्राप्य तत्तद्रूपतया यावत् तत्त स्पर्शतया भूयो भूयः परिणमति इत्येवं वैडूर्यमणि दृष्टान्तपर्यन्तमिति, तथा च पूर्वम् प्ररूपितस्यापि अस्य उसी के स्वरूप, उसी के वर्ण, उली के गंध, उसी के रस और उसी के स्पर्श के रूप में पुनः पुनः परिणत हो जाती है ? । ____ भगवान्-हे गौतम ! यहां से आरंभ करके जैसे चौथा उद्देशक कहा है, उसी प्रकार का कथन कहलेना चाहिए। यावत् क्षीर, दृष्य (खटाई को प्राप्त होकर अथवा शुद्ध वस्त्र रंग को प्राप्त होकर उसी के स्वरूप में परिणत हो जाता है, उसी के वर्ण, गंध, रस और स्पर्श के रूप में परिणत हो जाता है, अथवा जैसे वैडूर्य मणि काले सूत, नीले सूत, लाल सूत, पीले सूत या श्वेत सूत के आ जाने पर उसी के रूप में यावत् उसी के स्पर्श रूप में पुनः पुनः परिणत हो जाता है, उसी प्रकार कृष्णलेश्या भी नीललेश्या को, कापोतश्या को, तेजोलेश्या को, पद्मलेश्या को, शुक्ललेल्या को प्राप्त होकर उसी के रूप यावत् स्पर्श के रूप में बार-बार परिणत हो जाता है, इस वैडूर्यमणि के दृष्टान्त तक कह लेना चाहिए।
पूर्वकथित विषय का यहां जो उल्लेख किया गया है और चौथे उद्देशक के વર્ણ, તેના જગ ધ, તેના જ રસ અને તેને જ સ્પર્શના રૂપમા વારંવાર પરિણત થઈ જાય છે?
શ્રી ભગવાહે ગૌતમ અહી થી શરૂઆત કરીને જેઓ એ ઉદ્દેશક કહ્યો છે, તેજ પ્રકારે કહી લેવું જોઈએ. ચાવત્ ક્ષીર દૃષ્ય (ખટાઈને પામીને અથવા શુદ્ધ વનસ્પતિ રંગને પામીને તેના સ્વરૂપમાં પરિણત થઈ જાય છે, તેના વર્ણ, ગંધ, રસ અને સ્પર્શના રૂપમાં પરિણુત થઈ જાય છે, અથવા જેમ વયમણિ કાળે દેરે નીલદેવ; લાલદોરો, પીળેરે અગર ધૂળેરે પરોવવાથી તેનાજ રૂપમા યાવત્ તેનાજ સ્પર્શ રૂપમાં પુનઃ પુન પરિણત થઈ જાય છે, એ જ પ્રકારે કૃષ્ણલેશ્યા પણ, નલલેસ્થાને કાપોતલેશ્યાને, તે જેલેક્ષાને, પલેશ્યાને, શુકલેશ્યાને પામીને તેના રૂપ યાવતુ રૂપમા વારંવાર પરિણત થઈ જાય છે. આ પ્રમાણે વૈર્યમણિના દષ્ટાન્ત સુધી કહી લેવું ""
પૂર્વ કથિત વિષયને અહીં જે ઉલ્લેખ કરાવે છે અને ચોથા ઉદ્દેશકના અનુસાર
| SR No. | 009341 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 841 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 62 MB |