Page Text
________________
ફર
नासू
टीका- यथा निर्देशानुशानुसारेण प्रथमम् इन्द्रियपर्याप्तिरूपम् इन्द्रियोपचयं प्रथमं द्वारं प्ररूप्रयितुमाह- 'कइ विणं भंते ! इंदियउचचए पण्णत्ते ?' गौतमः पृच्छति - हे भदन्त ! कतिविधः खल इन्द्रियोपचयः - इन्द्रियपर्याप्तिः प्रज्ञप्तः ? भगवानाह - 'गोयमा ! हे गौतम! 'पंचविहे इंदियउपचए पण्णत्ते' पञ्चविधस्तावद् इन्द्रियोपचयः प्रज्ञतः, 'तं जहा- सोइंदियउवचए"" श्रोत्रेन्द्रियोपचयः, 'चक्खिदिए उवचए' चक्षुरिन्द्रियोपचयः, 'घाणिदिए उपचए'- प्राणेन्द्रियो पचयः, गौतमः पृच्छति - 'नेरइयाणं भंते । कविहे इंदियोवच पप्णते ?' - हे भदन्त नैरयिकाणां कतिविधः इन्द्रियोपचयः प्रज्ञप्तः ? भगवानाह - 'गोयना !' हे गौतम ! 'पंचविहे इंदिओपच पण्णत्ते' नैरयिकाणां पञ्चविध इन्द्रियोपचयः प्रज्ञप्तः, 'तं जहा- सोइंदिओवचए'- तद्यथाश्रोत्रेन्द्रियोचयः, 'जाव फासिओक्चए' - यावत् चक्षुरिन्द्रियोपचयः, घ्राणेन्द्रियोपचयः, जिहटीकार्थ-निर्देश के क्रमानुसार सर्वप्रथम इन्द्रियपर्याप्ति रूप इन्द्रियोपचय नामक प्रथम द्वार की प्ररूपणा करने के लिए कहते हैं
१- प्रथम द्वार
1
गौतमस्वामी प्रश्न करते हैं- भगवन् ! इन्द्रियोपचय कितने प्रकार का कहा है?
भगवान् हे गौतम ! इन्द्रियोपचय अर्थात् इन्द्रियों के योग्य पुद्गगलों का संग्रह पांच प्रकार का कहा है । वह इस प्रकार है-श्रोत्रेन्द्रियोपचय अर्थात् श्रोत्रेन्द्रिय के योग्य पुद्गगलों का संग्रह, चक्षुरिन्द्रियोपचय, घ्राणेन्द्रियोपचय, ' जिवेन्द्रियोपचय और स्पर्शनेन्द्रियोपचय ।
गौतमस्वामी - हे भगवन् ! नारक जीवों का इन्द्रियोपचय कितने प्रकारका कहा है ? भगवान - हे गौनम ! नारक जीवों का इन्द्रयोपचय पांच प्रकार का कहा है। वह इस प्रकार है-श्रोत्रेन्द्रियोपचय, यावत्-चक्षुरिन्द्रियोपचय, प्राणे
ટીકા –હવે નિર્દેશના ક્રમાનુસાર સર્વ પ્રથમ ઈન્દ્રિય પર્યાય રૂપ ઇન્દ્રિયેાપય નામક પ્રથમ દ્વારની પ્રરૂપણા કરવા માટે કહે છે
પ્રથમદ્વાર
શ્રી ગૌતમસ્વામી પ્રશ્ન કરે છે-હે ભગવન્ ! ઇન્દ્રિયાપચય કેટલા પ્રકારના કહ્યા છે ? શ્રી ભગવાન્ હે ગૌતમ ! ઈન્દ્રિયેાપચય અર્થાત્ ઈન્દ્રિયાના ચગ્ય પુદ્ગલાના સગ્રહ પાંચ પ્રકારન' કહ્યો છે. તે આ પ્રકારે છે–શ્રોત્રેન્દ્રિયાપચય અર્થાત્ શ્રોત્રેન્દ્રિયને ચેાગ્ય પુગઢના સંગ્રહ, ચક્ષુઇન્દ્રિયેાપચય, ઘ્રાણેન્દ્રિયાપચય, જિવેન્દ્રિયાપચય અને સ્પર્શીનેન્દ્રિયાપચય.
1
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન્ ! નારક જીવાની ઇન્દ્રિયેાપચય કેટલા પ્રકારના કહ્યો છે ? શ્રી ભગવાન હૈ ગૌતમ! નારકોને ઇન્દ્રચેાપચય પાચે પ્રકારના હેલ છે, તે આ
પ્રકાર છે-શ્રાન્ઝિયાપચય, યાત-ચક્ષુરિન્દ્રિયાપચય, માણેન્દ્વચાપચય, જિવૅન્દ્રિયેાપચય,
| SR No. | 009340 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 881 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 64 MB |