Pragnapanasutram Part 03

SR No.: 009340
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1977
Total Pages: 881
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_pragyapana
File Size: 64 MB

Page 278

२७०
शापनास्त्रे पृच्छति-'अह संते ! मंदकुमारए वा मंयकुमारिया वा जाणइ अयं मे अहिदारए, अयं मे भट्टिदारियत्ति ?' हे भदन्त ! अथ मन्दकुमारको वा, मन्दकुमारिका वा किं जानाति अयं मे भर्तृदारको वर्तते, अयं मे भर्तदारको वर्तते इति ? भर्ता स्वामी तस्य दारकः पुत्रो भर्तृदारकः, भगवानाह-गोयमा !' हे गौतम ! 'णो इणढे सम?' नायमर्थ समर्थः- युक्त्योपपन्नो भवति, प्रागुक्तयुक्तेः । अथ तर्हि किं न कोऽपि जानातीत्यत आह-'णण्णत्थ सणिणो' नान्यत्र संज्ञिन:-अवधिज्ञानिनोऽन्यो न जानाति संज्ञी पुनर्जानात्येवेत्याशयः, गौतमः पृच्छति-'अह भंते ! उट्टे गोणे खरे घोडए अए एलए जाणइ वुयमाणे अहमेसे युयामि ?' हे भदन्त ! अथ उष्ट्रो गौः खर:-गर्दभः, धोटक:-अश्वः, अजः, एडका-मेपः ब्रुवाणः किं जानाति-यद् अहमेतद् ब्रवीमीति ? भगवानाह-'गोयमा !" हे गौतम ! 'णो इगटे समहे'नायमर्थः समर्थ-युक्त्योपपन्नः संभवति, प्रागुक्तयुक्तेः, अथ तर्हि किं न कोऽपि जानाति ? इत्यत-आह-'णण्णत्थ सणिणो'-नान्यत्र संज्ञिनः, संज्ञिनम्-अवधिज्ञानिनं विहाय तदन्यो
गौतमस्वामी हे भगवन् ! भन्दकुमार अथवा भन्द कुमारिका क्या यह जानती है कि यह मेरा भदारक अर्थात् स्वामी का पुत्र है ? यह मेरी भर्तृदारिका है ? भगवान्-हे गौतम! यह अर्थ समर्थ नहीं, अर्थातू उसे यह नहीं मालूम होता। इसका कारण बतलाया जा चुका है। क्या कोई भी नहीं जानता है ? इसका उत्तर देते हैं-संज्ञी को छोड कर अर्थात् सिके संज्ञी कुमार या कुमारिका को ही यह ज्ञान होता है कि यह मेरे स्वामी का पुत्र या पुत्री है ।
गौतम-हे भगवन् ! ऊंट, गौ, गर्दभ, घोडा, बकरा या मेढा जब बोलता है तो क्या उसे यह मालूम होता है कि मै यह बोल रहा हूं? । __भगवान्-हे गौतम ! यह अर्थ समर्थ नहीं है, अर्थात् वह नहीं जानता कि मैं यह बोल रहा हूं। तो क्या कोई भी ऊंट आदि नहीं जानता? इसका उत्तर है-संज्ञी को छोड कर । अर्थात् कोई विशिष्ट ज्ञानवान ऊंट ही ऐसा जान
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન્! મન્દ્રકુમાર અથવા મન્દકુમારિકા શુ એ જાણે છે કે આ મારે ભદારક અર્થાત્ સ્વામીને પુત્ર છે? આ મારી ભÖદારિક છે?
શ્રી ભગવાન–હે ગૌતમ! એ અર્થ સમર્થ નથી, અર્થાત્ તેને એ નથી માલુમ થતું એનું કારણ બતાવી દિધેલું છે. શું કઈ પણ નથી જાણતું ? તેને ઉત્તર આપે છે-સંજ્ઞી સિવાય અર્થાત્ કેવળ સંજ્ઞીકુમાર અગર કુમારિકાને જ એ જ્ઞાન થાય છે કે અમારા સ્વામીને પુત્ર કે પુત્રી છે.
श्री गौतमस्वामी-उभगवन् ! 82, गाय, ग, घ, ५४२२, १२ मेंढा (1) બે લે છે તે શુ તેને એ માલુમ પડે છે કે હું આ બેલી રહ્યો છું ?
શ્રી ભગવાન-હે ગૌતમ! એ અર્થ સમર્થ નથી અર્થાત્ તે નથી જાણતા કે હું આ બલી રહેલ છું. તે શું ડેઈ ઊંટ આદિ નથી જાણતા ? તે તેને ઉત્તર છે–સશીના સિવાય