Page Text
________________
૨૦
प्रज्ञापनासूत्रे
'अह चिंतेमीति ओधारणी भाषा ? - अथ भगवन् ! एवमहं चिन्तयामि - चिन्तनं कुर्याम् ? यत् खलु अवधारणी भाषा भवतीति अनवद्यमेतदित्याशयः,
अथ यथा पृच्छा समयात्पूर्वे मननं चिन्तनं वा कृतवान् तथैवाधुना पृच्छा समयेऽपि मनन चिन्तनं वा करोमि नान्यथेति भगवतो ज्ञानेन परिचाययितुं पृच्छति - 'वह मण्णामीति ओधारिणी भासा ?' तथा - एवमहं मन्ये विनिश्चिनोमि, यत्खलु अवधारणी भाषा भवतीति ? यथापूर्वमहं ज्ञातवान् तथैवाहमधुनापि मन्ये यत्किल अवधारणी भाषेयम्, तथा च मम नाधुना तन-मननस्य पूर्वमननस्य च कश्चिद् विशेपोऽस्तीति भावः, द्वितीयाभिप्रायेणाह - 'तह चिंतेमीति ओहारिणी भासा ?' तथा चिन्तयामि यदुत अवधारणी भाषा भवतीति ? तथा च यथा पूर्व खल्वहं चिन्तितवान् तथैवाधुनाऽपि चिन्तयामि यदुत अवधारणी भाषेति । तत् किं युक्तमेतदिति प्रश्नाभिप्रायः । भगवानाह - 'हंता, गोयमा !' हे गौतम ! इन्त - सत्य • मेतत्, यथा त्वया पृष्ठं तथैव वर्तते इत्यर्थः, तदेव विशदयन्नाह - 'मण्णामीति ओधारिणी मासा' - मन्ये अहमपि अवधारणी भाषेति त्वं मन्यसे यत् किल अवधारणी भाषेति, तदहं ऐसा मानूं कि भाषा अवधारणी है ? क्या में ऐसा चिन्तन करूं कि भाषा अवधारणी है ? अर्थात् क्या मेरा इस प्रकार मानना और सोचना निर्दोष 'है ? हे भगवान् ! मैं जैसे पहले मानता और विचारता था कि भाषा अवधारणी है, उसी प्रकार अब भी मानता और विचार करता हूं कि भाषा अवधारणी है ? तात्पर्य यह है कि मेरे इस समय के और पूर्वकालिक मनन में कोई अन्तर नहीं है, तथा जिस प्रकार पहले युक्ति पूर्वक सोचता था कि भाषा अवधारणी है, वैसा ही अब भी सोचता हूं । इस प्रकार मेरे पूर्वकालिक एवं वर्त्तमानकालिक चिन्तन में कोई अन्तर नहीं है । हे भगवन् ! क्या मेरा यह मनन और चिन्तन युक्त है ?
भगवान् कहते हैं-हां, गौतम ! तुम्हारा मनन- चिन्तन सत्य है । तुम मानते ધારિણી છે? શું હું એવુ ચિન્તન કર્ ભાષા અવધારિણી છે ? અર્થાત્ શું મારૂં એ પ્રકારનુ માનવું અને વિચાવું નિર્દોષ છે? હે ભગવાન! હુ પહેલા એવુ માનતા અને વિચારતા હતા કે ભાષા અવધારણી છે. એજ પ્રકારે અત્યારે પણુ માનુ છું અને વિચાર કરૂ છુ કે ભાષા અધારિણી છે? તાપ એ છે કે મારા આ સમયના અને પૂર્ણાંકાલિક મનનમાં કોઈ અન્તર નથી તથા જે પ્રકારે પહેલા યુક્તિપૂર્વક વિચારતા હેતા કે ભાષા અવદ્યારિણી છે, તેમજ અત્યારે પણ વિચારૂ છુ આ રીતે મારા પૂર્વકાળના તેમજ વર્તમાન કાળના ચિન્તનમા કંઈ અંતર નથી. હું ભગવન્! શુ મારૂં આ મનન અને ચિન્તન ચેાગ્ય છે?
શ્રી ભગવાન્~કહે છે—હા ગૌતમ 1 તમારૂ મનન ચિન્તન સત્ય છે. તમે માના છે ભાષા વધારિણી છે, એ દાતા હું. કેવળજ્ઞાનથી જાણુ છુ. તમે વિચાર છે કે
| SR No. | 009340 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 881 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 64 MB |