Page Text
________________
प्रज्ञापनासूत्र ૧૮કે गुणत्वं भवति, तेभ्योऽपि 'अहोलोयतिरियलोए संखेजगुणा' अधोलोक तिर्यग्लोके-अधोलोकतिर्यग्लोक प्रतरद्वयसंस्पशिनो देवाः संख्येयगुणा भवन्ति, तस्य प्रतरद्वयस्य भवनपतिवानव्यन्तरदेवानां प्रत्यासन्नतया स्वस्थानत्वात्, बहुना भवनपतीनां स्वभवनस्थानां तिर्यग्लोकगमनागमनात्. तथोद्वर्तमानानां, वैक्रियसमुद्घातेन समवहतानाम्, तिर्यग्लोकवर्तिनां, पञ्चेन्द्रियतिर्यग्मनुष्याणां या भवनपतित्वेनोत्पद्यमानानां च भवनपत्यायुरनुभवतां पूर्वोक्तप्रतरद्वयसंस्पर्शित्वेनातिवहुसात् संख्येयगुणत्वं भवति, तेभ्योऽपि 'अहोलोए संखेजगुणा' अधोलोके -अधोलोकवर्तिनो देवाः संख्येयगुणा भवन्ति, अधोलोकस्य भवनपतीनां स्वस्थानत्वात्, तेभ्योऽपि 'तिरियलोए संखेज्जगुणा' तिर्यग्लोके-तिर्यग्लोकवर्तिनो देवाः संख्येयगुणा भवन्ति तिर्यग्लोकस्य ज्योतिष्कवानव्यन्तराणां स्वस्थानत्वात् । तिर्यग्लोक मे संख्याता गा हैं अर्थात् अधोलोक तिर्यग्लोक नामक दोनों प्रतरों को स्पर्श करने वाले संख्यात गुणा हैं, क्योंकि वे दोनों प्रतर भवनपति तथा वानव्यन्तर देवों के समीपवती होने से उनके स्वस्थान हैं । बहुसंख्यक भवनपति तिर्यग्लोक में गमनागमन करते हैं, उद्वर्तन करते हैं, वैक्रिय समुद्घात करते हैं अथवा तिर्यग्लोक के पंचेन्द्रिय तिर्यंच या मनुष्य जय भवनपति के रूप में उत्पन्न होने वाले होते हैं और भवनपति की आयु का अनुभव करते हैं तब पूर्वोक्त दोनों प्रतरों का स्पर्श होता है। ऐसे जीव बहुत होने के कारण संख्यातगुणा कहे गए हैं। उनकी अपेक्षा अधोलोक में संख्यात गुणा हैं, क्योंकि अधोलोक भवनवासी देवों का स्वस्थान है। अधोलोक की अपेक्षा तिर्यग्लोक में रहने वाले देव संख्यातगुणा हैं, क्योंकि तिर्यग्लोक ज्योतिष्क और वानव्यन्तरों का स्वस्थान है ।
અધિક છે. તેમની અપેક્ષાએ અલેક તિર્થંકલેકમાં સંખ્યાત ગણું છે અર્થાત્ અલેક તિર્થંકલેક નામક અને પ્રતિરોને સ્પર્શ કરનારા સંખ્યાત ગણું છે કેમકે તેઓ બને પ્રતર ભવનપતિ વાનવ્યન્તર દેના સમીપવતી હોવાથી તેમના સ્વાસ્થાન છે. બહુસંખ્યક ભવનપતિ તિર્થંકલેકમાં ગમનાગમન કરે છે, ઉદ્વર્તન કરે છે, વેકિય સમુદ્દઘાત કરે છે, અથવા ઉત્પન્ન થનારા બને છે અને ભવનપતિના આયુષ્યનો અનુભવ કરે છે, ત્યારે પૂર્વોકત બન્ને પ્રતને સ્પર્શ થાય છે. એવા જીવ ઘણું હેવાને કારણે સંખ્યાત ગણે કહેલા છે તેમની અપેક્ષાએ અલેકમાં સંખ્યાત ગણા છે, કેમકે અલેક ભવનવાસી, દેવોના સ્વાસ્થાન છે. અલેકની અપેક્ષાએ નિકલેકમાં રહેનારા દેવ સંખ્યાત ગણે છે, કેમકે તિર્થંકલેક તિષ્ક અને વાનચંતના સ્વસ્થાન છે.
| SR No. | 009339 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 1196 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 80 MB |