________________
प्रमेयबोधिनी टीका प्र. पद १ सू.३६ सभेदमनुष्यस्वरूपनिरूपणम् ४३१ दारभ्य पश्चिमोत्तरस्यां दिशि वायव्यकोणे त्रीणि योजनशतानि लवणसमुद्रमध्ये तत्प्रदेशमुल्लंघ्यान्तरान्तरे एकोरुकहीपप्रमाणो नाङ्गोलिकनामा द्वीपो वर्तते, तथैव एते चत्वारो द्वीपाः हिमवतश्चतसृष्वपि विदिक्षु तुल्यप्रमाणा विलसन्ति, तदनन्तरम् एषामेकोरुतादीनां चतुर्णा द्वीपानां परतो यथाक्रमं पूर्वोत्तरादिविदिक्षु प्रत्येकं चत्वारि चत्वारि योजनशतानि समुल्लङ्घ्य चतुर्योजनशतायामविष्कम्भाः किश्चिन्यूनपञ्चषष्टि सहित द्वादशयोजनशतपरिक्षेपाः यथोक्तपद्मवरवेदिकावनखण्डमण्डितपरिसराः जम्बूद्वीपवेदिकातश्चतुर्योजनशतप्रमाणान्तरा हयकर्ण-गजकर्ण-गोकर्ण-शष्कुलीकर्ण नामानश्चत्वारो द्वीपाः सन्ति, तत्र एकोद्वीप है । हिमवान् पर्वत की पश्चिम दिशा में ही, उसके पर्यन्त भाग से लेकर पश्चिमोत्तर दिशा में अर्थात् वायव्य कोण में, लवण समुद्र में तीन सौ योजन की दूरी पर एकोरुक द्वीप के बरावर नांगोलिक नामक द्वीप है। इस प्रकार ये चारों द्वीप हिमवान् पर्वत से चारों विदिशा ओं में हैं और तुल्य परिमाण वाले हैं। ___ तदनन्तर इन एकोरुक आदि चारों द्वीपों के आगे यथाक्रम से पूर्वोत्तर आदि प्रत्येक दिशाओं में चार-चार सौ योजन आगे चल कर, चारचार सौ योजन लम्बे-चौडे, कुछ कम बारह सौ छप्पन योजन की परिधि वाले, पूर्वोक्त पद्मवरवेदिका एवं वनखण्ड से मंडित, जम्बूद्वीप की वेदिका से चार सौ योजन प्रमाण अन्तर वाले हयकर्ण, गजकर्ण, गोकर्ण,
और शष्कुलीकर्ण नामक चार द्वीप है। एकोरुक द्वीप के आगे हयकर्ण द्वीप है, आभासिक के आगे गजकर्ण है, वैषाणिक के आगे गोकर्ण नामक द्वीप है और नांगोलिक के आगे शकुलीकर्ण नामक दीप है। જ તેના છેડેથી આર ભીને પશ્ચિમોત્તર દિશામાં અર્થાત્ વાયવ્ય ખૂણામાં લવણ સમુદ્રમાં ત્રણ એજન દૂર એકરૂક દ્વિીપની બરાબર નાગલિક નામે દ્વીપ છે. આ રીતે આ ચારે દીપિ હિમાવાન પર્વતની ચારે વિદિશાઓમાં છે અને સરખા પરિણામ વાળા છે.
- ત્યાર પછી આ એકરૂક આદિ ચારે દ્વીપની આગળ યથાક્રમે ઈશાન વિગેરે પ્રત્યેક ખૂણે ચારસે જિન આગળ જતા ચારસે જન લાખો પહોળા કાઈક ઓછા બારસે છપન ચે જનની પરિદ્ધિવાળા પૂર્વોક્ત પદ્મવર વેદિકા તથા વનખડાથી મડિત, જ બુદ્વીપની વેદિકાથી ચારસો યોજન પ્રમાણ અન્તરવાળા હયક ગજકર્ણ ગોકર્ણ અને શખુલી કર્ણ નામના ચાર દ્વિીપ છે. એકેક કંપની આગળ એક કર્ણદ્વીપ છે, આભાસિકની આગળ ગજકર્ણ છે, વિષાણિકની આગળ ગેકણું છે. અને નાગલિકની આગળ શકુલી કર્ણ નામે દ્વિીપ છે