Page Text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका प्र.१ गा.३ प्रशापनाख्यमध्ययनिरूपणम् .. २५. . टीका--तत्र इदम्-प्रज्ञापनारूपम् अध्ययनं वर्तते, एवं चित्रार्थाधिकारयुक्तत्वाच्चित्रम्, श्रुतरत्नम् श्रुतमेव रत्नं श्रुतरत्नम्, दृष्टिवाद निःप्यन्दःदृष्टिवादस्य-द्वादशाङ्गस्य निःप्यन्द:-निर्झररूपमित्र वर्तते इति दृष्टिवादनिष्यन्दरूपम् यथा वर्णित-प्रतिपादितम्, भगवता-श्रीमहावीरेण इन्द्रभूति प्रभृति शिष्याणामध्ययनार्थं वर्णितत्वात् । अध्ययनं ' वर्णितमित्युक्तम्, अहमपि तथा-तदनुसारेणैव वर्णयिष्यामि न स्वमनीपिकयेत्याशयः, एतेन कथमस्य छदा स्वस्य वर्द्धमानस्वामीमहावीरवद वर्णयितुं सामर्थ्य भवेदिति ? शङ्काऽप्यपास्ता, सामान्ये नाभिधेयपदार्थ वर्णनमात्र मुदिश्यैव तथाभिधानात् न तु (भगवया) भगवान ने (अवि ) लै भी (तह) उसी प्रकार (वन्नइस्सामि) वर्णन करूंगा ॥३॥ ___ भावार्थ--दृष्टिवाद नानक वारहवें अंग के निचोड रूप तथा विविधता युक्त, श्रुतों में रत्न के समान इस अध्ययन का भगवान ने जिस प्रकार वर्णन किया है, मै भी उसी प्रकार वर्णन करूंगा, अपनी बुद्धि के अनुसार नहीं ॥३॥ ___टीकार्थ-यह प्रज्ञापना नामक अध्ययन विविध अधिकारों से युक्त होने के कारण चित्र है, श्रुतरत्न है और दृष्टिवाद नामक बारहवें अंग का निचोड है। इस अध्ययन का भगवान महावीर ने अपने इन्द्रभृति आदि शिष्यों को जैसा अर्थ निरपित किया है, मैं भी उसके अनुसार ही वर्णन करूंगा, अपनी मति से नहीं । इस कथन से इस शंका का भी समाधान हो गया कि छमस्य, बर्द्धमान महावीर स्वामी के समान वर्णन करने में समर्थकैसे हो सकता है ? सामान्य रूप से (जह) २वी शते (वण्णियं) पर्णव्यु छ (भगवया) नावाने (अहमवि) पण (तह) ते प्रमाणे (वन्नइस्मामि) वर्णन ४२२ ॥ 3 ॥
ભાવાર્થ-દ્રષ્ટિવાદ નામક બારમા અગને નિચોડરૂપે, તેમજ વિવિધતાઓ થી યુકત થતમાં રત્ન સરખા આ અધ્યયનનું ભગવાને જે રીતે વર્ણન કર્યું છે હું પણ તેવી જ રીતે વર્ણન કરીશ. મારી બુદ્ધિના અનુસાર નહી ,
ટીકાઈ_આ પ્રજ્ઞાપના નામનું અધ્યયન વિવિધ અધિકારથી યુકત હોવાને કારણે ચિત્ર છે, શ્રુતરત્ન છે અને દષ્ટિવાદ નામના બારમાં અગનો નિચોડ છે. આ અધ્યયનને ભગવાન મહાવીરે પિતાના ઇન્દ્રભૂતિ વિગેરે શિષ્ય આગળ જે. અર્થ નિરૂપણ કર્યો છે, હુ પણ તેના અનુસાર જ વર્ણન કરીશ, મારી બુદ્ધિથી નહીં. આ કથનથી આ શ કાનું પણ સમાધાન થઈ ગયું કે છ0 વર્ધમાન મહાવીર સ્વામીના સમાન વર્ણન કરવામાં સમર્થ કેવી રીતે થઈ શકે? સામાન્ય
प्र०४
| SR No. | 009338 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 975 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 63 MB |