________________
प्रतापनास्त्रे जेलचरपञ्चन्द्रियतिर्यग्योनिकाः, स्थले चरन्तीति .स्थलचराः, खे-आकाशे चरन्तीति खचराः, तयोःपूर्ववत् पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकशब्देन विशेषणसमासः।सू. ३० ___ मूलम्-से किं तं जलयरपंचिदियतिरिक्खजोणिया ? जलयरपंचिंदियतिरिक्ख जोणिया पंचविहा पण्णत्ता, तं जहा-मच्छा१, कच्छमार, गाहा३, मगरा, सुंसुमारा५। से किं तं मच्छा ? । मच्छा अणेगविहा पण्णत्ता, तं जहा-सोहमच्छा खवल्लमच्छा जुंगमच्छा विज्झडियमच्छा हलिमच्छा मगरिमच्छा रोहियमच्छा हलीसागरा गागरा वडावडगरा गब्भया उसगारा तिमितिमिंगला णका तंदुलअच्छा कणिकामच्छा सालिसत्थिया मच्छा लंभणमच्छा पड़ागा पडागाइपडागा जे यावन्ने तहप्पगारा। से तं मच्छा। से किं तं कच्छमा? कच्छभा दुबिहा पण्णत्ता, तं जहा--अट्रिकच्छमा य संलकच्छभा य, से त्तं कच्छभा।
से किं तं गाहा ? गाहा ? पंचविहा पण्णत्ता, तं जहा-दिली१, , वेढगार, मुद्धया३, पुलया४, सीमागारा५, से तं गाहा । से कि
तं मगरा ? मगरा दुविहा पण्णता, तं जहा-सोंडमगरा य, मट्ठः 'मगरा य, से तं मगरा ।से किं तं सुंसुमारा? सुंसुमारा एगागारा
पण्णत्ता, से तं सुंसुमारा । जे यावन्ने तहप्पगारा, ते समा'सओ दुविहा पण्णत्ता, तं जहा-समुच्छिमा य. गब्भवतियो य। तत्थ णं जे ते समुच्छिमा ते सव्वे नपुंसगा। तत्थ गंजे ते गब्भवतिया ते तिविहा पण्णत्ता, तं जहा-इत्थी पुरिसा नपुंसगा य । एएसि णं एवमाइयाणं जलयरपंचिंदियतिरिक्खआदि स्थलचर कहलाते हैं और आकाश में चलने वाले पक्षी खेचर कहलाते हैं। ये तीन प्रकार के पंचेन्द्रिय तिर्यंच हैं ॥३०॥
ચર કહેવાય છે અને આકાશમાં ઉડનારા પક્ષી ખેચર કહેવાય છે. આ ત્રણ . ४२ना पश्यन्द्रिय तियय छ. ॥ सू. ३० ॥