Page Text
________________
प्रभैयोतिका टीका प्र.३ उ.३ ६.९८ मनुष्यक्षेत्र निरूपणम्
ઉશ્કેર્
एपा जिनानामाज्ञा क्षेत्रादिकाश्च कर्मणो भणिताः उदयादि कारणं यत् तस्मात् सर्वत्र यतितव्यम् ॥
'तेसिं पविसंताणं तापक्खेचं नियमा वढू, तेणेव कमेण निक्खमंताणं परिहायई'
सर्वबाह्यात्-आभ्यन्तरमण्डलं प्रविशतां तेषां चन्द्रसूर्याणां प्रतिदिनं तापक्षेत्रं नियमतो वर्धते तेनैव क्रमेण सर्वाऽऽभ्यन्तराद् मण्डलादू बहिर्निष्क्रामतां प्रतिदिनं हीयते तापमानम् विस्तरस्तु सूर्यप्रज्ञप्तौ ॥१॥
'तेसिं कलंबु य पुप्फ संठिया होइ ताव खेत्तपहा, अंतो य संकुया वाहिवित्थडा चंद सुरगणा'
इसका तात्पर्य ऐसा है कि कर्मों में उद्यादि के कारण क्षेत्रादिक भी कहे गये हैं अतः शुभ क्षेत्रादिक में शुभनक्षत्रादिक के योग
छद्मस्थों को शुभ कार्य करना चाहिये ऐसी जिनेन्द्र की आज्ञा है जो अतिशयशाली भगवंत है उन्हें शुभतिथि शुभमुहूर्त आदि की अपेक्षा नहीं हुआ करती है क्यों कि वे तो अपने अतिशय के बल से ही सब कुछ कर लिया करते हैं । 'तेसिणं पविसंताणं तावक्खेत्तं तु बढए नियमा तेणेव कमेण पुणो परिहायइ निक्खमंताणं' सर्ववाह्य मंडल से आभ्यन्तरमंडल में प्रवेश करते हुए सूर्य और चन्द्रमाओं का ताप क्षेत्र प्रतिदिन क्रमशः नियम से आयाम की अपेक्षा बढता जाता है और जिस क्रम से वह पढता है उसी क्रम से सर्वाभ्यन्तर मंडल से बाहर निकलने वाला सूर्य और चन्द्रमाओं का तापक्षेत्र प्रतिदिन क्रमशः घटता जाता है । इसे यदि विस्तार पूर्वक जानना हो तो सूर्य
આ કથનનુ તાત્પય' એવુ છે કે-કર્માંના ઉદય વિગેરેના ક્ષેત્રાદિક કારણ પણ કહેવામાં આવેલ છે. તેથી શુલ ક્ષેત્ર વિગેરેમાં અને શુભનક્ષત્ર વિગેરેના ચેાગમાં છદ્મસ્થાએ શુભકા' કરવુ જોઇએ એ પ્રમાણેની જીનેન્દ્ર ભગવાનની આજ્ઞા છે. જેએ અતિશયશાલી ભગવંત છે તેને શુભતિથિ મુહૂત વિગેરેની અપેક્ષા રહેતી નથી. કેમકે તેઓતે પોતાના અતિશયના ખળથીજ मधु ४रीले छे. 'तेसिणं पविसंताणं तावक्खेत्तं तु वड्ढए नियमा, तेणेव कमेण पुणो निक्खमंताणं परिहायइ' सर्व माहाभउजथी आल्यन्तरभउजमां अवेश કરતા થકા સૂર્ય અને ચંદ્રમાએનુ તાપ ક્ષેત્ર દરરોજ ક્રમશઃ નિયમ પૂર્ણાંક આયામની અપેક્ષાથી વધતું જાય છે. અને જે ક્રમથી તે વધે છે. એજ ક્રમથી સર્વાભ્યન્તર મડળની બહાર નીકળવાવાળા સૂર્ય અને ચંદ્રમાએનું તાપક્ષેત્ર દરરોજ ક્રમશ: ઘટતું જાય છે, આ વિષયને જે વિસ્તાર પૂર્ણાંક સમજવા હોય
| SR No. | 009337 |
| Book Title | Jivajivabhigamsutra Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 1588 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 117 MB |