________________
५२०
औषाभिगमन सत्तद्रिं च सहस्सा नवयसया तारागणकोडाकोडीणं सोमें सोभिंसु वा? । सू.८२।
छाया-लवणे खलु भदन्त ! समुद्रे कति चन्द्राः अप्रभासन्त वा-प्रभासन्ते वा-प्रभासिष्यन्ते वा-एवं-पञ्चानामपि पृच्छा गौतम ! लवणसमुद्रे. चत्वारश्चन्द्रा अप्रभासन्त-प्रभासन्ते-प्रभासिष्यन्ते वा-चत्वारः सूर्याः अतपन्-तपन्ति -तपिष्यन्ति वा द्वादशोत्तरं नक्षत्रशतं-योगम अयुनक-युनक्ति योक्ष्यति वा-त्रीणि द्वापञ्चाशत् महाग्रहशतानि चारम् अचरन्-चरन्ति-चरिष्यन्ति वा द्वे शतसहस्से समपष्ठिश्च सहस्त्राणि नव च शतानि तारागणकोटिकोटीनाम्-शोभाम् अशोभन्तशोभन्ते-शोभिष्यन्ते वा ॥सू० ८२॥ . '
टीका-'लवणे णं भंते समुद्दे कति चंदा पभासिंह वा' लवणसमुद्रे खलु भदन्त ! कति-कियन्तश्चन्द्राः, अप्रभासन्त वा-प्रभासमाना आसन्, 'पभासिति वा पभासिस्संति वा' प्रभासन्ते वा प्रभासिष्यन्ते वांऽऽगामिनि दिवसे इति प्रश्नः 'एवं पंचण्डवि पुच्छा'-एवं पञ्चानामपि पृच्छा ? हे भदन्त ! लवणे समुद्रे कति सूर्या अतपन् पुरा तपन्ति साम्प्रतं-तपिष्यन्ति वा पश्चात् ? नक्षत्राणि च
'लवणेणं मंते ! समुद्दे कति चंदा पभासिल वा पनालिति' इत्यादि।
टीकार्थ-हे भदन्त ! लवणसमुद्र में कितने चन्द्रमाओं ने प्रकाश दिया है अब भी कितने चन्द्रमा प्रकाश देते हैं भविष्यत् में भी कितने. चन्द्रमा वहां प्रकाश देगें ? 'एवं पंचण्हवि पुच्छा' इसी तरह की पृच्छा. पांचों के सम्बन्ध में कर लेनी चाहिये-तथा च हे भदन्त ! लवणसमुद्र में कितने सूर्य तपे हैं अब भी कितने, सूर्य तपते है और आगे भी वहां कितने सूर्य तपेगें ? कितने नक्षत्र वहां चमके हैं. अब भी वहां कितने नक्षत्र चमकते हैं ? और आगे भी कितने नक्षत्र वहां चमकेगें?. कितने महाग्रह वहां चले हैं अब भी कितने महाग्रह वहां चलते हैं ? ___'लवणेणं भंते ! समुद्दे कतिचंदा पभासिंसु वा, पभासिति वा' त्यादि
* ટીકાઈ–હે ભગવન ! લવણસમુદ્રમાં કેટલા ચંદ્રમાએ પ્રકાશ કર્યો હતે ? વર્તમાનમાં કેટલા ચંદ્ર પ્રકાશે છે ? અને ભવિષ્યમાં પણ કેટલા यन्द्रमा त्यो . आप ? 'एवं पंचण्हं वि पुच्छा' मे शतना प्रश्न पयियना સંબંધમાં કરી લે તે આ પ્રમાણે છે–હે ભગવન ! લવણસમુદ્રમાં કેટલા સૂર્ય તપ્યા હતા ? વર્તમાનમાં કેટલા સૂર્ય તપે છે ? અને આગળ પણ કેટલા સૂર્ય તપશે ? ત્યાં કેટલા, નક્ષત્ર, ચમક્યા હતા ? વર્તમાનમાં ત્યાં કેટલા નક્ષત્રો ચમકે છે ? અને ભવિષ્યમાં કેટલા નક્ષત્રે ત્યાં ચમકશે ? કેટલા મહાગ્રહે ત્યાં ચાલ્યા છે ? વર્તમાનમાં કેટલા મહોંગ્રહ ત્યાં ચાલે છે . અને