________________
जीवाभिगमस्टे सपर्यवसिता भवसिद्धिकाः, अनादिका अपर्यवसिता अभवसिद्धिकाः, सादिका अपर्यवसिता नो भवसिद्धिका नो अभवसिद्धिकाः । त्रयाणामपि नास्त्यन्तरम् । अल्पवहुत्वम्० सर्वस्तोका अभवसिद्धिकाः नो भवसिद्धिका नो अभवसिद्धिका अनन्तगुणाः भवसिद्धिका अनन्तगुणाः । अथवा त्रिविधाः सर्वजीवाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-सा स्थावराः नो सा नो थावराः । सस्य खलु भदन्त ! कालतः कियच्चिरं भवति ? गौतम ! जघन्येनाऽन्तर्मुहूर्तमुत्कर्पण द्वे सागरोपमसहस्से सातिरेके, स्थावरस्य संचिट्ठणा वनस्पतिकालः, नो सा नो स्थावराः सादिका अपर्यवसिताः । त्रसस्यान्तरं वनस्पतिकालः, स्थावरस्यान्तरं द्वे सागरोपमसहस्र सातिरेके नो त्रसस्थावस्स्यान्तरं नास्ति । अल्पवहसम्० सर्वस्तोकास्त्रसाः नो त्रसा नो स्थावरा अनन्तगुणाः स्थावरा अनन्तगुणाः । त एते त्रिविधाः सर्वजीवाः प्रज्ञप्ताः सू० ॥१४५॥
टीका-'अहवा तिविहा सव्वजीवा पन्नत्ता तं जहा-पज्जत्तगा-अपज्जत्तगा नो पज्जत्तगा नो अपजत्तगा' अथवा-पक्षान्तरे संसारिणोऽसंसारिणः सर्वेऽपि जीवा त्रिविधाः प्रज्ञप्ताः सन्ति, तद्यथा-केचन पर्याप्तकाः १ अपर्याप्तकाः २ नो पर्याप्तका नो अपर्याप्तकाः ३ तत्र-'पजत्तगेणं भंते ! जहन्नेणं अंतोमुहुत्त उक्कोसेणं सागरोपमसयाहुत्त साइरेग' पर्याप्तकः खलु भदन्त ! कियच्चिरं० ? गौतम ! जघन्येनान्तर्मुहूर्तम् उत्कर्पण-सातिरेक सागरोपमशतपृथक्त्वम्, तत उचं नियम
'अथवा सव्ध जीवा तिविहा पन्नत्ता' इत्यादि ।
टीकार्थ-अथवा-सब जीव इस प्रकार से भी तीन प्रकार के हैं जैसे-पर्याप्तक, अपर्याप्तक, और नो पर्याप्तक नो अपर्याप्तक इनकी कायस्थिति का विचार___ 'पज्जत्तगे णं भंते ! जहण्णेणं अंतोमुहत्तं उक्कोसेणं सागरोवमसयपुहुत्तं साइरेग' हे भदन्त ! पर्याप्तक जीव पर्याप्तक रूप से कितने काल तक रहता है ? इसके उत्तर में प्रभु गौतम से कहते हैं-हे
'अहवा सव्व जीवा तिविहा पण्णत्ता' त्या
ટીકાથ– અથવા બધા છે આ પ્રમાણે પણ ત્રણ પ્રકારના છે. જેમકે પર્યાસક, અપર્યાપ્તક, અને પર્યાપક, ને અપર્યાપક
કાય સ્થિતિને વિચાર ‘पन्नत्तगेणं भंते ! जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं सागरोवमसयपुहुत्तं साइरेग' 8 ભગવન પર્યાપ્તક જીવ પર્યાપક પણાથી કેટલા કાળ પર્યત રહે છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને કહે છે કે-હે ગૌતમ! પર્યાપ્ત જીવ પર્યાસક
