________________
१३०३
प्रमेयधोतिका टीका प्र.८ सू.१३८ नवविध सं० स० जीवनिरूपणम्
अथाष्टमी प्रतिपत्तिः तत्र नवविध प्रतिपत्तिमाह* मूलम्-तत्थ णं जे ते एवमाहंसु नवविहा संसारसमा. वनगा जीवा ते एवमाहंसु-पुढवीकाइया आउक्काइथा तेउ, काइया-वाउकाइया-वणस्सइकाइयाबेइंदिया-तेइंदिया-चउ.. रिदिया-पंचिंदिया। ठिई सव्वेसि भाणियव्वा । पुढवीकांइ. याणं संचिटणा पुढवीकालो जाव वाउकाइयाणं, वणस्सईणं वणस्सइकालो, बेइंदिया तेइंदिया-चउरिदिया संखेज्जं कालं; पंचिंदियाणं सागरोपमसहस्सं साइरेगं । अंतरं सम्वेसिं अणतं कालं वणस्तइकाइयाणं असंखेज्ज कालं । अप्पाबहुगं, सबस्थोवा पंचिंदिया चउरिदिया विसेसाहिया तेइंदिया विसेसाहिया, बेइंदिया विसेसाहिया, तेउकाइया असंखेजगुणा, पुढवीकाइया-आउकाइया-वाउकाइया विसेसाहिया वणस्सइकाइया अणंतगुणा। से तं नवविहा संसारसमावण्णगा जीवा पन्नत्ता ॥सू० १३८॥ णवविह पडिवत्ती समत्ता ॥ , छाया-तत्र खलु ये ते एवमुक्तवन्तो नवविधाः संसारसमापनका जीवास्त एव मुक्तवन्तः पृथिवीकायिका:-अप्कायिका:-तेजस्कायिका:-वायुकायिका:वनस्पतिकायिकाः-द्वीन्द्रिया-स्त्रीन्द्रियाश्चनुरिन्द्रियाः पञ्चन्द्रियाः। स्थितिः सर्वेषां भणितव्या । पृथिवीकायिकानां 'संचिट्ठणा' संस्थितिः पृथिवीकालो यावद् वायुकायिकानाम् वनस्पतीनां वनस्पतिकालः, द्वीन्द्रिया स्त्रीन्द्रि. याश्चतुरिन्द्रियाः संख्येयं कालम् पश्चन्द्रियाणां सागरोपमसहस्रं सातिरेकम् । अन्तरं सर्वेषामनन्तं कालम् वनस्पतिकायिकानामसंख्येयं कालम् । अल्पवहुत्वम् सर्वस्तोकाः पञ्चेन्द्रिया चतुरिन्द्रया विशेषाधिकाः त्रीन्द्रिया विशेषाधिकाः द्वीन्द्रिया विशेषाधिका: तेजस्कायिका असंख्याः पृथिवीकायिका अकायिका वायुकायिका विशेषाधिकाः वनस्पतिकायिका अनन्तगुणाः । त एते नवविधाः संसारसमापनका. जीवा प्रजमा स०१३॥