________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.५ सू.१३३ वादरादीनामल्पवहुत्वनिरूपणम् १२३१ असंख्येयाः, तेभ्योऽपर्याप्त बादराऽकाया असंख्ययाः, तेभ्योऽपर्याप्त वादरवायुकाया असंख्येयाः, तेभ्योऽपर्याप्त वादरवनस्पतिकाया अनन्ताः, तेभ्योऽपर्याप्त सामान्य वादरा विशेषाधिकाः सर्वत्र युक्ति सैव सैव । । अथ पर्याप्तकानां तृतीयाऽल्प-बहुत्वम्-'पज्जत्तगाणं' पर्याप्त बादरपृथिव्यप्तेजोवायुवनस्पतित्रसकायिकानां कतरेऽल्पा: कतरेभ्यः ? गौतम ! 'सव्वत्थोवा बायर तेउकाइया' सर्वस्तोका:-सर्वेष्वल्पाः पर्याप्तशदरतेजस्कायिकाः एपामावलिकासमयवर्गस्य कतिपयसमयन्यूनैरावलिका समयैर्गुणितस्य यावान्समयराशिस्तअपर्याप्त बादर अप्कायिक जीव असंख्यातगुणें अधिक हैं। इनकी अपेक्षा अपर्याप्त बादर वायुकायिक जीव असंख्यातगुणें अधिक हैं। इनकी अपेक्षा अपर्याप्त बादर वनस्पतिकायिक अनन्तगुणें अधिक हैं। इनकी अपेक्षा अपर्याप्त सामान्य वादर विशेषाधिक हैं। यहां सर्वत्र युक्ति पूर्वोक्त जैसी ही है।
तृतीय अल्पवहुत्व का कथन-'पज्जत्तगाणं' हे भदन्त ! पर्याप्त बादर पृथिवीकायिक पर्याप्त वादर अप्कायिक, पर्याप्त वादर तेजस्कायिक, पर्याप्त वादर वायुकायिक, पर्याप्त बाद उसकायिक, इन में कौन किनकी अपेक्षा अल्प हैं ? कौन किनकी अपेक्षा बहुत हैं ? कौन किनके घराबर हैं ? और कौन किनकी अपेक्षा विशेषाधिक हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-गौतम ! 'सव्वत्थोवा बायर तेउकाइया' सबसे कम पर्याप्त बादर तेजस्कायिक हैं क्योंकि इनका परिमाण कतिपय समयन्यून आवलिका के समयों से आवलिका के समयों के તેના કરતાં અપર્યાપક બાદર અષ્કાયિક જીવ અસંખ્યાતગણું વધારે છે. તેના કરતાં અપર્યાપક બાદર વાયુકાયિક જીવ અસંખ્યાતગણું વધારે છે. તેના કરતાં અપર્યાપક બાદર વનરપતિકાયિક જીવ અનંત ગણું વધારે છે. છે. તેના કરતાં અપર્યાપ્તક સામાન્ય બાદર વિશેષાધિક છે. અહિયાં યુક્તિ બધે ઠેકાણે પહેલાના કથન પ્રમાણે જ છે.
ત્રીજા અ૫ બહત્વનું કથન __ 'पज्जत्तगाणं.' से मापन पर्या ॥२ वीयि४ पर्याप्त माह मयिक પર્યાપ્ત બાદર તેજસ્કાયિક, પર્યાપ્ત બાદરવાયુકાયિક, પર્યાપ્ત બાદર ત્રસકાયિક, આ બધામાં કોણ કેનાથી ઓછા છે? કેણુ તેના કરતાં વધારે છે. કેની બરોબર છે? અને કેણ કેના કરતાં વિશેષાધિક છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં प्रश्री गौतमस्वामीन छ :- गौतम ! 'सव्वत्थोवा वायरतेउकाइयो' सीधी ઓછા પર્યાપ્ત બાદર તેજસ્કાયિક છે. કેમકે તેમનું પ્રમાણ કેટલાક સમય ન્યૂન