________________
१९८०
नीचाभिगमसूत्रे
विकाइया आउक्काइया वाउक्काइया अपज्जत्तगा विसेसाहिया ते उक्काइया पज्जत्तगा संखेज्जगुणा पुढवीकाइय आउकाइय वाउकाइय पज्जत्तगा विसेसाहिया, वणस्सइकाइया अपज्ज तगा अनंतगुणा, सकाइया अपजत्तगा विसेसाहिया, वणस्सइकाइया पज्जन्तगा संखेज्जगुणा, सकाइया पज्जत्तगा विसेसाहिया । सुहुमस्स णं भंते! केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता ? गोयमा ! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेण वि अंतोमुहुत्तं एवं जाव सुहुमणिओयस्स, एवं अपज्जत्तगाण वि पज्जत्तगाण वि जहणेण वि उक्कोसेण वि अंतोमुहुत्तं ॥ सू० १२९ ॥
छाया - अल्पवहुत्वं सर्वस्तोकास्त्रसकायिका स्तेजस्कायिका असंख्येयगुणाः पृथिवीकायिका विशेषाधिकाः अष्कायिका विशेपाधिकाः वायुकायिका विशेषाधिकाः वनस्पतिकायिका अनन्तगुणाः एवमपर्याप्तका अपि पर्याप्तका अपि । एतेषां खलु भदन्त ! पृथिवी कायिकानां पर्याप्तकानामपर्याप्तकानां च कतरेकतरेभ्योsल्पा वा बहुका वा तुल्या वा विशेषाधिका वा ? गौतम ! सर्वस्तोकाः पृथिवीकायिकाः अपर्याप्ताः पृथिवी कायिकाः पर्याप्तकास्संख्येयगुणाः, एतेषां खलु० सर्वस्वोका अकायिका अपर्याप्तकाः पर्याप्तकाः संख्येयगुणाः यावद्वनस्पतिकायिका अपि, सर्वस्तोकास्त्र सकायिका पर्याप्तकाः सकायिका अपर्याप्तका असंख्येयगुणाः । एतेषां खलु भदन्त ! पृथिवीकायिकानां यावत् सकायिकानां पर्य सकापर्यासकानां च कतरेकतरेभ्योऽल्पा वा बहुका वा तुल्या वा विशेषाधिका वा ? गौतम ! सर्वस्तोकास्त्रसकायिका पर्याप्तकाः त्रसकायिका अपर्याप्तका असंख्येयगुणाः । तेजस्कायिका अपर्याप्ता असंख्येगुणाः पृथिवीकायिका अष्कायिका वायुकायिका अपर्याप्तका विशेषाधिकाः, तेजस्कायिकाः पर्याप्तकाः संख्येयगुणाः पृथिव्यव्यायुपर्याप्तका विशेषाधिकाः वनस्पतिकायिका अपर्याप्तका अनन्तगुणाः, सका यिका अपर्याप्तका विशेषाधिकाः । वनस्पतिकायिकाः पर्याप्तकाः संख्येयगुणाः, सकायिकाः पर्याप्तका विशेषाधिकाः सूक्ष्मस्य खलु भदन्त ! कियन्तं कालं स्थितिः प्रज्ञप्ता ? गौतम ! जघन्येनाऽन्तर्मुहूर्तम् उत्कर्षेणाप्यन्यर्मुहूर्तम् एवं यावत्सूक्ष्म निगोदस्य एवमपर्याप्तकानामपि पर्याप्तकानामपि जघन्येनापि उत्कपेणाऽपि अन्तर्मुहूर्तम् ॥सू० १२९ ॥
