________________
११३८
जीवाभिगमसूत्रे जहन्नेणं अंतो मुहुत्ते, उक्कोसेणं वि अंतो मुहत्तं जाव पंचिंदिय अपजत्तए । पज्जत्तग एगिदिएणं भंते ! कालओ केवञ्चिरं होइ ? गोयमा ! जहन्नेणं अंतोनुहुत्तं उक्कोसेणं संखिजाई वाससहस्साई । एवं बेइंदिए वि, नवरं संखेज्जाई वासाई। तेइंदिए णं भंते ! कालओ केवचिरं होई। संखेज्जा राइं. दिया। चउरिदिए ण० संखेज्जा मासा। पज्जत्त पंचिंदिए पज्जत्ताई सय पुहुत्तं साइरेगं । चउरिंदियस्स णं भंते ! केवइयं कालं अंतर होइ, गोयमा! जहन्नेणं अंतो मुहुत्तं उक्को. सेणं दो सागरोवमसहस्लाइं संखेज्जवाससयसहस्साई । बेइंदियस्स णं भंते ! अंतरं कालओ केवच्चिर होइ ? गोयमा! जहन्नेणं अंतो मुहत्तं उक्कोसेणं वणस्तइ कालो। एवं तेइंदियस्स चउरिदियस्त चिदियस्स अपज्जत्तगाणं एवं चेव पज्जत्तगाण वि एवं चेव ॥सूः ॥१२६॥
छाया-तत्र खलु ये ते एवमुक्तवन्तः पञ्चविधाः संसारसमापन्नका जीवाः प्रज्ञप्ताः ते एवमुक्तवन्तः तद्यथा-एकेन्द्रियाः, द्वीन्द्रियाः, त्रीन्द्रियाः चतुरिन्द्रियाः पञ्चेन्द्रिया।
अथ के ते एकेन्द्रियाः ? एकेन्द्रिया द्विविधाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-पर्याप्तकाश्चाऽपर्याप्तकाश्च एवं यावत्पञ्चेन्द्रियाः द्विविधाः पर्याप्तकाश्चाऽपर्याप्तकाश्च । एकेन्द्रियस्य खलु भदन्त ! कियन्तं कालं स्थितिः प्रज्ञप्ता ? गौतम ! जघन्येनाऽन्तर्मुहूर्त्तम्-उत्कण द्वाविंशतिर्वसहस्राणि द्वीन्द्रियस्य० जघन्येनाऽन्तर्मुहूर्तम् उत्कण द्वादेशसंवत्सरान्, एवं त्रीन्द्रियस्य एकोनपञ्चाशद्रात्रिदिवानि, चतुरिन्द्रियस्य षण्मासान् पञ्चेन्द्रियस्य जघन्येनाऽन्तर्मुहर्तम् उत्कर्षण त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमाणि । अपर्याप्सकैकेन्द्रियस्य खल कियन्त काल स्थितिः प्रज्ञप्ता ? गौतम ! जघन्येनाऽन्तर्मुहूर्तम् 'उत्कर्षेणाप्यन्तर्मुहर्तम् एवं सर्वेषाम् । पर्याप्तकैकेन्द्रियाणां खलु यात्पञ्चेन्द्रियाणां - पृच्छा, जघन्येनाऽन्तर्मुहूर्तम् उत्कर्षेण द्वाविंशतिवर्ष सहस्राणि अन्तर्मुहूतनानि एवमुत्कृष्टापि स्थितिरन्तर्मुहताना सर्वेषां पर्याप्ताकानां कर्तव्या। एकेन्द्रियः - खलु भदन्त ! एकेन्द्रिय इति कालत:
कियच्चिरं भवति ! गौतम'!, जघन्येनाऽन्तर्मुहूर्तम् उत्कर्पतो वनस्पति.. कोलः । द्वीन्द्रियस्य खलु भदन्त । द्वीन्द्रिय इति कालतः कियच्चिरं भवति ?
