________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ सू.५ रत्नप्रभापृथिव्याः क्षेत्रच्छेदः
छाया-एतस्याः खलु भदन्त ! रत्नपमायाः पृथिव्या अशीत्युत्तरयोजनशतसहस्रबाहल्याया क्षेत्रच्छेदेन छिद्यमानायाः सन्ति द्रव्याणि वर्णतः फालनील. कोहितहारिद्रशुक्लानि, गन्धतः सुरभिगन्धानि दुरभिगन्धानि, रसतः तिक्त. कटुक कषायाम्लमधुराणि, स्पर्शतः कर्क शमृदुकगुरुकळघुकशीतोष्ण स्निग्धरूक्षाणि, संस्थानतः परिमण्डल वृत्तव्यस्र वतुरस्रायत संस्थानपरिणवानि, अन्योन्यवद्धानि, अन्योन्यस्पृष्टानि, अन्योन्यावगाहानि, अन्योन्यस्निग्ध प्रतिबद्धानि, अन्योन्य. घटतया तिष्ठन्ति ? हन्त सन्ति । एतस्याः खल भदन्त ! रत्नपभायाः पृथिव्याः खरकाण्डस्य षोडशयोजनसहस्र बाहल्यस्य क्षेत्रच्छेदेन छिद्यमानस्य सन्ति द्रव्याणि वर्णतः कालयावत् घटतया तिष्ठन्ति ? हन्त सन्ति । एतस्याः खलु भदन्त ! रत्नपभायाः पृथिव्याः रत्ननामकस्य काण्डस्य योजनसहस्रबाहल्यस्य क्षेत्रच्छे. देन छिद्यमानस्य तदेव यावत् हन्त सन्ति ? एवं यावद्रिष्टस्य । एतस्याः खलु भदन्त ! रत्नपभायाः पृथिव्याः पङ्कबहुलत्य काण्डस्य चतुरशीतियोजनसहस्रः वाहल्यस्य क्षेत्र० तदेव । एवमब्बडुलस्यापि अशीतियोजनसहस्रवाहल्यस्य । एतस्याः खलु भदन्त ! रत्नममायाः पृथिव्याः घनोदधेविंशतियोजनसहस्रबाहत्यस्य क्षेत्रच्छेदेन तथैव । एवं घनवातस्यासंख्येययोजनसहस्रबहल्यस्य तथैव, आकाशान्तरस्यापि तदेव । शक राममायाः खच भदन्त ! पृथिव्याः द्वात्रिंशदुत्तरशतसहस्रबाहल्यायाः क्षेत्रच्छेदेन छियासानायाः सन्ति द्रव्याणि वर्णतो यावत घटतया तिष्ठन्ति ? हन्त, सन्ति । एवं घनोदधेविंशति योजनसहस्रवाहल्यस्य, धनवातस्यासंख्येययोजनसहरसबाहल्यस्य, एवं यानरकाशान्तरस्य । यथा शर्क. राममायामेवं यावदधः सप्तम्याम् ।।९० ५||
टीका-'इसीसे गं' भंते' एतस्याः खल्ल भदन्त ! 'रयणप्पभाए पुढवीए' रत्न प्रभायाः 'अलीइ उत्तरजोयणमयसहस्स वाहल्लाए' अशीत्युत्तर योजनशतसहस्त्र.
इमीसे णं भंते ! रमणपसाए पुढचीए अली उत्तर जोयण इत्यादि। सू० ॥५॥
टोकार्थ-गीलम ने इस स्त्र द्वारा प्रभु से ऐखा पूछा है-हमीसे णं भंते! रयणप्पभाए पुढ बीए' हे अदन्त ! इस रत्नप्रभा पृथिवी के जो कि 'असीह उत्सर जोरणय सहस्सयाहल्लाए' एक लाख अस्सी
'इसीसे गं भंवे! रयणप्पभाए पुढवीए असीइउत्तर जोयण' त्याल
टहाथ-गौतभस्वामी मा सूत्रा। प्रभुनेमे पूछ्यु छ है 'इमीसे णं भवे! रयणप्पभाए पुढवीए' मगवन् मा २त्नप्रभा पृथ्वीना २ असोड उत्तर जोयणसयसहस्सवाइल्लाए' मेसा मेसील२ १८०००० योजना
जी० ५