________________
प्रमेयधोतिका टीका प्र.३ उ.२ सू.२३ नरकेषु पृथिव्यादि स्पर्शस्वर पम् ३४३ गोयमा ! इमीसे णं रयणप्पभाए पुढवीए निरयपरिसामंतेसु तं घेव जाव महादेयणतरा घेद, एवं जाव अहे सत्तमाए ॥
पुढविं ओगाहित्ता परमा संठाण भेव बाहल्लं। विक्खंभपरिकखेवे वणो गंधो य फालो य ॥१॥ तेसिं महालयाए उक्मा देवेण होइ कायव्वा । जीवा य पोग्गला वकर्मति तह लालया निरया ॥२॥ उववायं परिमाणं अवहारुच्छत्तमेव संघयणं । संठाण वाणगंधा फासाऊसालमाहारे ॥३॥ लेस्सादिट्टी नाणे जोगुवओगे तहा समुग्घाया। तत्तो खुहा पिवासा विउठवणा वेयणा य भए ॥४॥ उववाओ पुरिसाणं ओवरनं वेयणाए दुविहाए । उव्वदृणं पुढवीउ उववाओ लवजीवाणं ॥५॥ एयाओ संगहणि गाहाओ ॥सू०२३॥
॥बीओ उद्देलो सलत्तो ॥ छाया-रतस्यां खल्लु भदन्त ! रत्नपभायां पृथिव्यां नैरयिकाः कीदृशं पृथिवी स्पर्श प्रत्यनुभवन्तो विहरन्ति ? गौतम ! अनिष्टं यावदमनोऽमम् । एवं यावधः सप्तम्याम् । एतस्यां खल्ल भदन्त ! रत्नप्रभायां पृथिव्यां नैरयिकाः कीदृशम् अप्स्पर्श प्रत्यनुभवन्तो विहरन्ति ? गौतम ! अनिष्टं यावदमनोऽमम । एवं यावदधः सप्तम्या एवं यावद्वनस्पति स्पर्शम् अधः सप्तम्यां पृथिव्याम् । इयं खलु भदन्त ! रत्नपमा पृथिवी द्वितीयां पृथिवीं प्रणिधाय सर्वमहती पाहल्येन सर्वेक्षुल्लिका सर्वान्तेषु ? हन्त गौतम । इयं खल्ल रत्नप्रभा पृथिवी द्वितीय पृथिवीं मणिधाय यावत् सर्वक्षुल्लिका सर्वान्तेषु । द्वितीया खलु भदन्त ! पृथिवी तृतीयां पृथिवीं प्रणिधाय सर्वपहनी बाहल्येन पृच्छा हन्त, गौतम ! द्वितीया खलु पृथिवी यावर सर्वक्षुल्लिका सर्वान्तेषु, एवमे से नाभिलापेन यावत पष्ठी पृथिवी अधः सप्तमी पृथिवा पणिधाय याचन सर्वहल्लिका सन्तेिषु । एतस्यां खल भदन्त ! रत्नममायां पृथिव्यां त्रिशतिनरकावामशतसहस्रेषु एकैम्मिन् नरका. चासे सर्वे माणाः सर्वे भूताः सर्वे जीवाः सर्वे सत्त्वाः पृथिवीकायिकतया यावद्वनस्पति कायिकतया नरयिकतया उत्पन्नपूर्वा ? हे गौतम ! असकृत् अथवा अनन्त