________________
६०
VAAA
श्रीजीवाभिगमसूत्र ज्जत्ती १, सरीरपज्जत्ती २, इंदियपज्जत्ती ३,आणापाणुपज्जत्ती । तेसि णं भंते ! जीवाणं कइ अपज्जत्तीओ पन्नत्ताओ ? गोयमा । चत्तारि अपज्जत्तीओ पन्नत्ताओतं जहा-आहारअपज्जत्ती १, जाव आणापाणु अपज्जत्ती ४ ॥ सू० ९॥
छाया-तेषां खलु भदन्त ! जीवानां कति शरीराणि प्रशतानि ? गौतम ! त्रीणि शरीराणि प्रक्षतानि, तद्यथा-औदारिक तैजसं कार्मणम् । तेषां स्वल भदन्त ! जीवानां कियन्महती शरीरावगाहना प्रज्ञप्ता ? गौतम! जघन्येनांगुलासंख्येयभागम् , उत्कर्पणापि अंगुलासंख्येयभागम् । तेषां खलु भदन्त ! जीवानां शरीराणि किं संहननानि प्रज्ञप्तानि, गौतम ! सेवार्तसंहननानि प्राप्तानि। तेषां खलु भदन्त ! जीवानां शरीराणि किं संस्थितानि प्रज्ञप्तानि, गौतम! मसूरचन्द्रसंस्थितानि प्रज्ञप्तानि । तेषां खलु भदन्त ! जीवानां कति कषायाः प्रज्ञप्ताः ? गौतम ! चत्वारः कपायाः प्रशप्ताः तद्यथा-क्रोधकपायो मानकषायो मायाकपायो लोभकषायः ४। तेपां खलु भदन्त ! जीवानां कति सज्ञाः प्राप्ताः ? गौतम ! चतस्रः सञ्ज्ञाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-आहारसंशा यावत् परिग्रहसझा। तेषां खलु भदन्त ! जीवानां कति लेश्याः प्राप्ताः? गौतम! तिस्रो लेश्याः प्राप्ताः, तद्यथा-कृष्णलेश्या, नीललेश्या, कापोतलेश्या ३। तेषां खलु भदन्त ! जीवानां कति इन्द्रियाणि प्रज्ञप्तानि ? गौतम ! एकं स्पर्शनेन्द्रियं प्रशप्तम् । तेषां खलु भदन्त ! जीवाना कति समुद्घाताः प्रज्ञप्ताः ? गौतम! प्रयः समुद्घाताः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-वेदनासमुद्घातः कषायसमुद्घातो मारणान्तिकसमुद्घातः ३। ते खलु भदन्त ! जीवाः किं सशिनोऽसंशिनः? गौतम! नो सज्ञिनोऽसज्ञिनः । ते खलु भदन्त ! जीवाः कि स्त्रीवेदकाः, पुरुपवेदकाः, नसकवेदकाः ? गौतम! नो स्त्रीवेदकाः नो पुरुषवेदकाः, नपुंसकवेदकाः। तेषां खलु भदन्त ! जीवानां कति पर्याप्तयः प्रज्ञप्ता.? गौतम! चतस्रः पर्याप्तयः प्राप्ताः ४, तद्यथा-आहारपर्याप्तिः, शरीरपर्याप्तिः इन्द्रियंपर्याप्तिः, आनप्राणपर्याप्तिः४। तेषां खलु भदन्त ! जीवानां कति अपर्याप्तयः प्राप्ताःगौतम ! चतस्रः अपर्याप्तयः प्राप्ताः, तद्यथा-आहारपर्याप्तयो यावत् आनप्राणपर्याप्तय ॥ सू० ९॥
टीका-(१) शरीरद्वारम्-'तेसि णं भंते ! जीवाणं' तेषां सूक्ष्मपृथ्वीकायिकानां 'ण' स्खल वाक्यालङ्कारे जीवानां भदन्त ! परमकल्याणयोगिन् । 'कइ सरीरया पन्नत्ता' कति
(१) प्रथमद्वार कहते है
'तेसि णं भंते ! जीवाणं कइ सरीरया पन्नत्ता'-इत्यादि । सू० ९ (१) वे प्रथम वा२नु ४थन ४६वामा मावे छ -
"तेसि णं भंते ! जीवाणं कह सरीरया पण्णत्ता'' त्याह- सूत्र ८