________________
जीवाभिगमसूत्रे (१६) अथ पोडशं योगद्वारमाह- ते ण भंते' इत्यादि, 'ते णं भंते ? जीवा किं मणजोगी वयजोगी कायजोगी' ते सूक्ष्मपृथिवीकायिकाः खलु भदन्त ? किं मनोयोगिनो भवन्ति अथवा वचोयोगिनो भवन्ति काययोगिनो वा भवन्तीति प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि 'गोयमा' हे गौतम । 'णो मणजोगी' 'नो वयजोगी कायजोगी' नो मनोयोगिनः सूक्ष्मपृथिवीकायिका भवन्ति, नो-न वा वचोयोगिनो भवन्ति किन्तु काययोगिन एव केवलमेते भवन्ति, युज्यते जीवः कर्मफलोपभोगाय येन स योगः स च त्रिविधो मनोवाक्कायभेदात् तदेतेषु योगेषु मध्ये काययोगमात्रं सूक्ष्मपृथिवीकायिकानां भवति न तु आद्यौ द्वौ योगो इति, गतं षोडशं योगद्वारम् ॥१६॥
(१७) अथ सप्तदशमुपयोगद्वारमाह-'ते णं भंते' इत्यादि, 'ते णं भंते ? जीवा कि सागारोवउत्ता अणागारोवउत्ता' ते सूक्ष्मपृथिवीकायिकाः खल भदन्त । जीवाः किं साका
(१६) योगद्वार- " ते ण भंते ! जीवा किं मणजोगी, वयजोगी कायजोगी" हे भदन्त ! ये सूक्ष्मपृथिवीकायिक जीव क्या मनोयोग वाले होते हैं ? या वचोयोगवाले होते हैं ? या काययोगवाले होते हैं ? उत्तर में प्रभु कहते है- “गोयमा" । हे गौतम ! वे "नो मणजोगी , नो वयजोगी कायजोगी" न मनोयोगवाले होते हैं न वचन योगवाले होते है किन्तु काययोगवाले ही होते हैं। कर्मफल के उपभोग करने के लिये जीव जिसके द्वारा युक्त होता है वह योग है अर्थात् मन वचन काय की जो क्रिया है उसका नाम योग है। यह योग तीन प्रकार का होता है । मनोयोग वचनयोग और काययोग। इनमें सूक्ष्मपृथिवीकायिक जीवों को केवल काययोग ही होता है। आदि के दो योग नहीं होते। योगद्वार समाप्त ।
(१७) उपयोगद्वार-" ते ण भंते ! जीवा किं सागारोवउत्ता अणागारोवउत्ता" हे भदन्त ! वे सूक्ष्मपृथिवीकायिक जीव क्या साकारोपयोगवाले होते है ? या अनाकारोप
(१६) योगा२–“ते ण भंते ! जीवा कि मणजोगी, वयजोगी, कायजोगी ?" ભગવાન ! આ સૂક્ષ્મપૃથ્વીકાયિક જીવે શું માગવાળા હોય છે ? કે વચનગવાળા હોય ? કે કાગવાળા હોય છે?
महावीर प्रसुनी उपयोग-"गोयमा !" उ गौतम ! नो मणजोगी, नो वयजोगी, कायजोगी" तेय! मनायोगवा पy जात नथी, क्यनयाना पडता नथी, परंतु કાગવાળા જ હોય છે કર્મફળને ઉપભેગ કરવાને માટે જીવ જેના દ્વારા યુક્ત હોય
छ, तेनु नाम या छ. मा यो त्रय प्रशारनी होय छे–(१) मनोयोग, (२) क्यनयोग અને (૩) કાયયોગ સૂફમપૃથ્વીકાયિક જીવમાં માત્ર કાયસેગને જ સદ્ભાવ હોય છે, બાકીના બે વેગને સદ્ભાવ હોતા નથી સોળમું ગદ્વાર સમાપ્ત છે
(१७) 6५योगवार-"ते ण भंते ! जीवा किं सागारोव उत्ता. अणागारोवउत्ता "ड ભગવનું ! તે સૂક્ષ્મ પૃથ્વીકાયિક જી શું સાકારપગવાળા હોય છે ? કે અનાકારો