________________
अर्थवोधिनी टीका वर्ग ३ सुनक्षत्रादि नवकुमारवर्णनम्
१४३
दीनामध्ययनानां काऽर्थः प्रज्ञप्तः ? | सुधर्मस्वामी जम्बस्वामिनं प्रत्याह हे जम्बूः ! काकन्यां नगर्यो भद्रासार्थवाद्याः पुत्रः सुनक्षत्रो नाम आसीत् । तस्य सर्व वर्णनं धन्यकुमारवद्विजेयम् ।
एवं सुनक्षत्रवदन् शेषा अपि अष्ट कुमारा वक्तव्याः, नवरं = विशेषस्तु आनुपूर्व्या = अनुक्रमशः द्वौ ऋपिदास - पेल्लको राजगृहे नगरे जाती । द्वी रामपुत्रचन्द्रिको साकेते = अयेाध्यायां, द्वौ = पृष्टिमातृक - पेढालपुत्री वाणिज्यग्रामे, नवमः पोहिलो हस्तिनापुरे, दशमश्र वेदलो राजगृहे नगरे संजातः ।
नवानां धन्यकुमारादीनां जनन्यो भद्रानाम्न्य आसन, एकैकस्य जननी भानाम्नी पृथक् पृथगासीदिति भावः । धन्यकुमारादीनां नवानां निष्क्रमणं प्रथम अध्ययनका भगवान् ने यह अर्थ कहा है तो हे भगवन् ! द्वितीय आदि शेप अध्ययनों का क्या अर्थ प्ररूपित किया है ? |
श्री सुधर्मास्वामी श्री जम्बूस्वामी को संबोधित कर इस प्रकार वोले- हे जम्बू ! काकन्दीनगरी में भद्रा सार्थवाही के सुनक्षत्र - नामक एक पुत्र था ! इसका सारा वर्णन धन्यकुमार के समान है । केवल धन्यकुमार की दीक्षा - पर्याय नव मास की थी तो सुनक्षत्र अनगार की बहुत वर्षों के दीक्षा पर्याय थी ।
इस प्रकार सुनक्षत्र के समान शेप आठों ही कुमारों का जीवनवृत समझना चाहिये । विशेषता यही है कि इन में क्रमशः दो- कपिवास और पेल्लक - राजगृह नगर में, दो - रामपुत्र और चन्द्रिकअयोध्या में दो-पृष्टमातृक और पेढालपुत्र- वाणिज्य-ग्राम में, नववा पोटिल - हस्तिनापुर में तथा दशवां वेहलकुमार राजगृह नगर से उत्पन्न हुआ । धन्यकुमार आदि नवों कुमारों की भद्रा नामक मातायें
-
શ્રીસુધર્માસ્વામી શ્રીજ ખૂસ્વામીને સધી આ પ્રમાણે મેલ્યા હું જ ! કાકન્દી નગરીમાં ભદ્રા સાઈવાડીને ગુનક્ષત્ર નામે એક પુત્ર હતા તેનું સઘળુ વન ધન્યકુમારની માફકજ છે, કેવળ ધન્યકુમારની દીક્ષાપર્યાય નવ માસની હતી તે સુનક્ષત્ર અણુગારની દીક્ષાપર્યાય ઘણા વર્ષની હતી.
એ રીતે સનાત્ર સમાન શેષ આઠેય કુમારાનુ જીવનવૃત્તાન્ત સમજવુ જોઇએ. વિશેષતા એજ છે કે એએમા કમશ . એ પાસ અને પેલ્લક રાજગૃહ નગરમાં, એરામપુત્ર અને ચડ્રિંક અયેાધ્યામા એ–પૃષ્ટમાતૃક અને પેઢાલપુત્ર વાણિ-ચગ્રામમાં ઉત્પન્ન થયા નવમા પાટ્ટિલ હસ્તિનાપુરમા, તયા દશમાં વેલ્લ કુમાર રાજગૃહનગરમાં ઉત્પન્ન થયા ધન્યકુમાર આદિ નવેય કુમારેાની ભદ્રાનામની માતાએ હતી. પ્રત્યેકની