________________
७०
श्री अनुत्तरोपपातिकदशाङ्गसूत्रे पुनर्मुश्चति, एवं सकलौदारिकवर्गणायोग्यपुद्गलोपभोगे सति, तदनन्तरं वैक्रियशरीरेण ताशवर्गणायोग्यपुद्गलान समग्रान् स्पृशति, परिणमयति, उपभुज्य २ मुञ्चति च, तत्पश्चात् एवं क्रमेणावशिष्टान् तैजसादिवर्गणायोग्यानपि सर्वान् पुद्गलान् स्पृशति, परिणमयति, उपभुज्य२ सुश्चति स सूक्ष्मद्रव्यपुद्गलपरावतः कथ्यते । अत्र औदारिकवर्गणायोग्यपुद्गलपरमाणारेकस्यापि रपर्शे सति तद्भ्यन्तरे वैक्रियादिवर्गणायोग्यपुद्गलान् यदि स्पृशति स तु इपर्टी न गण्यते ।
। क्षेत्रपुद्गलपरावतः ! यावन्तो लोककाशस्य प्रदेशाः सन्ति तेपां प्रत्येकपदेशस्य क्रमोत्क्रमाभ्यां स्पर्श करना, परिणमन करना तथा बार बार उपभोग में लेकर छोड देना, इस प्रकार औदारिकवर्गणा योग्य सकल लोकव्याप्त समस्त पुद्गल द्रव्यों के उपयोग कर लेनेपर वैक्रिय शरीर से वैक्रिय वर्गणा योग्य लमस्त पुद्गलों का स्पर्श करना, परिणमन करना, तथा उपभोग कर छोड देना, तत्पश्चात् इसी क्रमसे शेष तैजस आदि का अपनी वर्गणाओं के योग्य परमाणुओं को म्पर्श करना परिणमन करना तथा उपभोग में लेकर परित्याग कर देना ही सक्ष्म द्रव्य पुद्गल परावर्त है । यहा इस बात को जान लेना आवश्यक है कि-औदारिक वर्गणा योग्य एक भी पुद्गलपरमाणु का स्पर्श करते हुए जीव यदि इस बीच में आये हुए वैक्रिय वर्गणा योग्य पुद्गलों का स्पर्श करे तो वह स्पर्श नहीं गिना जाता है ।
क्षेत्रपुद्गलपरावर्त लोकाकाश के जितने भी प्रदेश हैं उन में प्रत्येक प्रदेश का વારેવારે ઉપભેગમાં લઈ છોડી દે. એ રીતે દારિક-વણાયેગ્ય સકલલેકવ્યાપી સમસ્ત–પુદગલ-
દ્રના ઉપભોગ કર્યા પછી વૈકિય–શરીરથી વૈકિય-વર્ગણા–રોગ્ય સમસ્ત-પુદ્ગલેને સ્પર્શ કરે, પરિણમન કરવો તથા ઉપગ કરી–કરી છોડી દેવો. ત્યાર પછી એજ ક્રમથી બાકીના તેજસ આદિનું પિતાની વણાયેગ્ય પરમાણુઓને સ્પર્શ કરે, પરિણમન કરવો તથા ઉપગમાં લઈને ત્યાગ કરવો સૂક્ષ્મદ્રવ્યપુગલપરાવર્ત છે હે એ વાતને જાણી લેવી આવશ્યક છે કે – ઔદારિક-વર્ગણા–ગ્ય એક પણ પુદગલ પરમાણુઓને સ્પર્શ કરતા જીવ જે એની વચમાં આવેલ વૈક્રિયવણાયેગ્ય પુદગલને સ્પેશે તે તે સ્પર્શ ગણી શકાતો નથી
क्षेत्रपुराररावत. કાકાશના જેટલા પણ પ્રદેશ છે, તેમાં પ્રત્યેક પ્રદેશને કેમ-ઉ&મપૂર્વક