________________
-१२७
मुनिकुमुदचन्द्रिका टीका, पद्मावतीवर्णनम् ।
‘जइ णं भंते ! समणंणे जाव संपत्तेणं चउत्थस्स वग्गस्स दस अज्झयणा पण्णत्ता' यदि खलु भदन्त श्रमणेन यावत्संप्राप्तेन चतुर्थस्य वर्गस्य दश अध्ययनानि प्रज्ञप्तानि, 'पढमस्स णं भंते ! अज्झयणस्स समणेणं जाव संपत्तेणं' प्रथमस्य खलु भदन्त ! अध्ययनस्य श्रमणेन यावत्संपाप्तेन 'के अट्टे' कोऽर्थः 'पण्णत्ते' प्रज्ञप्तः ? सुधर्मा स्वामी प्राह-‘एवं खलु जंबू!' एवं खलु हे जम्बूः ! 'तेणं कालेणं तेणं समएणं' तस्मिन् काले तस्मिन् समये 'वारवई णामं णयरी होत्था' द्वारावती नाम नगरी आसीत् । 'जहा पढमे कण्हे वासुदेवे' यथा प्रथमे कृष्णो वासुदेवः 'आहेवचं नाव विहरइ' आधिपत्यं यावद् विहरति । द्वारावत्या नगर्याः कृष्णस्य वासुदेवस्य च वर्णनं प्रथमवर्गस्य प्रथमाध्ययनवद् विज्ञेयम् ॥ मू० १॥
॥ मूलम् ॥ तत्थ णं बारवईए णयरीए वसुदेवे राया, धारिणी देवी, वण्णओ० । जहा गोयमो, णवरं जालिकुमारे, पण्णासओ
- हे भदन्त ! यदि मोक्षप्राप्त श्रमण भगवान् महावीरने चतुर्थ वर्ग में दस अध्ययनों का निरूपण किया है, तो उन्होंने प्रथम अध्ययन का क्या भाव कहा है ?
श्री सुधर्मा स्वामीने कहा-हे जम्बू ! भगवान्ने चतुर्थ वर्ग के प्रथम अध्ययन का भाव इस प्रकार कहा है:
उस काल उस समय में द्वारावती नामकी नगरी थी। जिसका वर्णन प्रथम अध्ययनमें कर चुके हैं और वहा श्री कृष्ण वासुदेव राज करते थे ॥ सू० १ ॥ " હે ભદન્ત ! જે મોક્ષ પ્રાપ્ત શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે ચતુર્થ વર્ગમાં દશ અધ્યયનેનું નિરૂપણ કર્યું છે તો તેઓએ પ્રથમ અધ્યયનને શું ભાવ કહ્યો છે?
શ્રીસુધર્માસ્વામીએ કહ્યું - હે જબૂ! ભગવાને ચતુર્થ વર્ગના પ્રથમ અધ્યયનને ભાવ આ પ્રકારે કહ્યો છે :
તે કાલે તે સમયે દ્વારાવતી નામે નગરી હતી, (જેનું વર્ણન પ્રથમ વર્ગના પ્રથમ અધ્યયનમાં અપાઈ ગયું છે) અને , ત્યાં શ્રીકૃષ્ણ વાસુદેવ રાજ્ય કરતા ता. (सू० १)