________________
अगारधर्मसञ्जीवनी टीका अ० १ सू० ९ अभिगमविचारः
१०३
1
,
चित्येन दुस्साहसाऽऽचरणरूपत्वात् दृश्यते हि लोकेऽपि यद्वस्तु यदन्तिकमप्यानेतु न कल्पते तत्तस्मै साक्षात्सुतराम कल्प्य नहि शास्त्रद्भितत्वेन दूरीकृतमद्य सेवन केनचिद्भक्त्योपहृत मद्यमनवद्यमिद मदर्थमिति कश्चिदपि विपश्चित्सम्मनुते । ननु'यथा समवसरणे देवाः पुष्पाणि वर्षन्ति तथा वयमपि भगवत. कल्पितमूर्तेरुपरि पुष्पादीन्युक्ल्पयामः " इति चेतदयुक्त देवकर्त्तकपुष्पवर्पणादेरचित्तत्व योगेन दृष्टान्तवैपम्यात् । अथ वयमपि न सचित्तानि किन्त्वचित्तान्येव द्रव्याणि भगवते भक्तिभावोद्रे केणोपहराम इति ब्रू वे, तर्हि यूयमेव पृष्टा निष्पक्षपात क्षणमाकुञ्चि
व्यवहारमे भी यही यात देखी जाती है कि जो वस्तु जिसके पास भी लाना अकल्प्य है वह उसके लिए साक्षात् तो स्वय ही अकल्पनीय है । जिसने शरानको शास्त्र से निषिद्ध समझ कर आज त्याग कर दिया हो वही किसी भक्त द्वारा, भक्तिपूर्वक लाई हुई शरान को निर्दोष समझ कर स्वीकार कर ले, एसा कोई विवेकी नही है ।
शका - जैसे समवसरण में देवता पुष्पों की वर्षा करते हैं, वैसे हम भी भगवान् की कल्पित मूर्ति पर पुष्प आदि चढाते हैं ।
समाधान- यह कथन अनुचित है । देवताओं द्वारा की जानेवाली पुष्पवर्षा अचित्त होने के कारण आपका उदाहरण विषम है ।
शका -- हम लोग भी सचित्त नहीं किन्तु अचित्त द्रव्य भगवान्को भक्ति भावके साथ अर्पण करें तो क्या हरज है ?
समाधान -- यदि आप यह कहते हैं तो पक्षपातकी बात को छोड़
પડે છે કે જે વસ્તુ જેની પાસે લાવવી અકલ્પ્ય છે, તે વસ્તુ તેને પેાતાને માટે કેવળ તે પનીયજ છે જેણે દારૂને શાસ્ત્રથી નિષિદ્ધ સમજીને ત્યજી દીધા હાય તે કાઇ ભકતે ભક્તિપૂર્વક તેની પાસે આવેલા દારૂ નિર્દોષ સમજીને સ્વીકારી લે, એવા ત્યાગી કેઇ વિવેકી હાઈ શકે નહિ
શકા—જેવી રીતે સમવસરણમા દેવતાએ પુષ્પની વૃષ્ટિ કરે છે, તેવી રીતે અમે પણ ભગવાનની કલ્પિત મૂર્તિ પર પુષ્પ ઢિ ચડાવીએ છીએ
સમાધાન—એ કથન અનુચિત છે. દેવતાઓએ કરેલી પુષ્પવૃષ્ટિ અચિત્ત હવાને કારણે આપનુ ઉદાહરણ વિષમ છે
શકા—અમે પણ સચિત્ત નહિ તો ચિત્ત દ્રવ્ય ભગવાનને ભકિત ભાવથી અપભુ કરીએ તો શે. વાધે છે ?
સમાધાન—જે આપ એમ કહે છે તે પક્ષપાતની વાત છેડીને, આખે
