Page Text
________________
-
उपासकदशास्त्रे पणानीह सनिवेशवर्णनतात्पर्येण पुंलिङ्गतया योज्यानीति । तत्र-ऋदान्धनभवन पौरजनैः सातिशय वृद्धिमुपगतः, स्तिमितः चाट-तस्कर दुर्घत्त महासाहसिक डमरादिसमुत्थमभयसम्बन्ध शून्यः, समृद्ध:-धनधान्यादिसम्पन्नः, शिष्टानि विशेषणानि वोपपातिकसूत्रव्याख्यातो व्याख्येयार्थानि। मासादीयामसाटो-मन प्रसन्नता तस्मै हितः, यवा प्रसादश्चित्तानन्दः प्रयोजनमस्य स तथा, दर्शनीय दर्शनाय हिता, यहा द्रष्ट योग्यः, अभिरूप अभिमत रूप यस्य स मनोज्ञ इत्यर्थः, अतएव प्रति रूपा भति-विशिष्टमसाधारणमिति यावत् , रूप यस्य सः ॥७॥
'तत्र खलु कोल्लाके सन्निवेशे आनन्दस्य गाथापते-रित्यन्तः पाठो निगद व्याख्यात । 'यधि-ति-चहरेवहुका, स्वार्थ कामचुर इत्यर्थ , 'मित्रे'-ति व्यवहार किया गया है पर यहां सन्निवेशका वर्णन है अतः पुलिंग समझना चाहिए। धन जन भवन आदिसे जो अत्यन्त घृद्धिको प्राप्त हो उसे ऋद्ध कहते है। चाट (कपटी), चोर दुराचारी, महासाहसिक
और डमर (राजविप्लव) आदिके भयसे जो सर्वथा रहित हो उस स्तिमित करते हैं। जो धन धान्यसे युक्त हो उसे समृद्ध कहते है ! शेष विशेषणोंकी व्याख्या औपपातिक सूत्रकी टीकासे जाननी चाहिए। जिससे मनको प्रसन्नता प्राप्त हो उसे प्रासादीय कहते है। जिस देखनेमे आनन्द आता हो-जो देखने योग्य हो उसे दर्शनीय कहत है। जो मनोज्ञ हो उसे अभिरूप और जो एकदम असाधारण--- अनुपम सुन्दर हो उस प्रतिरूप कहते हैं । तात्पर्य यह है कि कोल्लाक सनिवेश उस समय, क्या धन जनमे, क्या सदाचारमें, क्या सुन्दरता मे खूब ही बढ़ा-चढ़ा था ॥७॥ છે, પણ અહી સનિનાનું વર્ણન છે તેથી ન જાતિ સમજવાની છે ઘન જન ભવન આદિથી જે અત્યંત વૃદ્ધિને પ્રાપ્ત હોય તેને શ્રદ્ધા કહે છે કપટી, ચોર, દુરાચારી, દુષ્ટ હિંસક મહાસાહસિક અને ડમર-બડ (રાજવિપ્લવ) આદિના ભયથી જે સર્વથા રહિત હોય તેને તિમિત કહે છે બાકીના વિશેષણોની વ્યાખ્યા ઔપપાતિક સત્રની પીયુષવર્ષિણ ટીકામાથી જાણી લેવી, જેથી મનને પ્રમ નતા પ્રાપ્ત થાય, તેને પ્રાસાદીય કહે છે જેને જોવામાં આન દ મળે ને જોવા ગ્યા હોય તેને દર્શનીય કહે છે જે મને હોય તેને અભિરૂપ અને જે એકદમ અસાધારણ--અનુપમ સુંદર હોય તેને પ્રતિરૂપ કહે છે તાત્પર્ય એ છે કે કેટલાક સન્નિવેશ એ સમયે, ધનન્જનમાં સદાચારમા, સુદરતામાં ખૂબ જ આગળ વધે તે (૭)
| SR No. | 009331 |
| Book Title | Upasakdashangasutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1961 |
| Total Pages | 638 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_upasakdasha |
| File Size | 18 MB |