________________
मनगारधर्मामृतषिणी टी० अ० १६ द्रौपदीचर्चा
३०९ सः जीवनपरिचन्दनमाननपूजनाद्यर्थ जनः स्वयमेन पृथिवीशस्त्र समारभते =पृथिव्युपमर्दक द्रव्यभावशस्त्र व्यापारयति । अन्यैर्या पृथिवीशस समारम्भयति
उयोजयति । पृथिवीशस समारममाणान् अन्यान समनुजानाति अनुमोन्यति । एवमतीतानागता-या, तथा मनोवाकायश्च पृथिवीशस्त्रसमारम्भभेदा पवगन्तव्याः। पृथिवीगस समारभमाणः कि फल प्राप्नोतीत्याह-"त से अढियाए" इत्यादि । "त 'तत्-पृथिवीकायसमारम्भण, "से" तस्य-पृथिवीशस्त्र समारभमाणस्य "जहिया" भहिताय अराणाय भवतीति शेपः। 'त' तत् = तदेव च पृथिवीकायसमारम्भणमेव च "से" तस्य पृथिवीशस्त्र समारभमाणस्य "जयोहीए " अपोषये सम्यक्त्वालाभाय जिन धर्मप्राप्त्यभावाय च भरति ।
पृथिवीरायरामारम्भण हि-कृतकारितानुमोदितभेदेन निविवम् , तरयातीतकाय के विनाशस्वल्प द्रव्य भाव शत्रका व्यापार करता है, इसरों से कराता है और इन शस्त का प्रयोग करने वाले प्राणियोकी अनुमोदना करता है इसी प्रकार भूत और भविष्यत काल में मनवचन और काय से(त्रियोग और त्रिकरणके सरवरे) यह जीव पृथिवी कायका समारम्भ करने गला हुआ है और रोगा। अतः जिस प्रकार वर्तमान में त्रियोग
और त्रिकरण के सर से इस पृधिरी काय समारम के भेद होते है उसी प्रकार भूत और भविष्यत काल मे भी उनके सध इसके भेद जानलेना चाहिये। यह प्रथिवी काय का समारभरूप शस्त्रका प्रयोग प्रयोका जीवको कभी भी कल्याण एब लम्बात्य के लाभ जिन धर्म की प्राप्ति की प्रासि कराने वाला नहीं होता है। _भावार्थ-पृथिवीकाय का ममारम्भ ठूल, कारित और अनुमोदना ( નાય) કરે છે, બીજાઓ પાસે કરાવે છે અને આ નમ્ર પ્રગ કરનાર પ્રાણીઓની અનુમોદના કરે છે આ પ્રમાણે ભૂત અને ભવિષ્ય ળમાં મન. વચન અને કાયથી ( ત્રિગ અને ત્રિકરણના અબ ધથી) આ જીવ પ્રષ્યિ કાયને સમાર ભ કરનાર થયે છે અને થશે એટલા માટે જેમ વર્તમાનકાળમાં વિગ અને ત્રિકરણના સ બ ધથી આ પૃવિનાય સમાર ભના ભેર (પ્રકાર) હોય છે તેમજ ભૂત અને ભવિષ્યત કાળમાં પણ તેમના સ બ ધ તેમજ ભેદ જાણી લેવા જોઈએ આ પૃથ્વિલાયના સમારભ રૂપ શસ્ત્રને પ્રયોગ પ્રયતા જીવના માટે કદાપિ કલ્યાણ સમ્યકત્વનો લાભ તેમજ જીન ધર્મની પ્રાપ્તિ કરાવનાર થતો નથી - ભાવાર્થ-બૃધ્ધિકાને સમાર ભકૃત, કાતિ અને અનુમોદનાના ભેદથી ત્રણ પ્રકારનો છે અતીત અને અનાગત કાળના ભેદથી તેના બીજા ત્રણ ત્રણ
