Page Text
________________
अनगारधर्मामृतवपिणो टीफा २० १६ द्रौपदीचर्चा
३८३ तथा-सम्यक्त्वशुद्वयर्थ कर्मक्षयार्थ च प्रतिमापूजने मत्तस्य जीवस्य पट्कायो पमर्दनसाध्यपूजया ज्ञानापरणीयस्य दर्शनमोहनीयस्य च कर्मणो वृद्धौ सत्यां सम्यक्त्वम्य केवलि मनप्तपर्मस्याऽपि प्राप्तिःकालत्रयेऽपि न सभनति किं पुन कर्मक्षयाशा
सम्यक्त्वमात्मनः क्षायोपशमिको भाषः । प्रतिमा तु न क्षयोपशमस्वरूपा, न चापि क्षयोपशमहेत , ज्ञानापरणीयदर्शनमोहनीयर्मनिर्जराजनकत्वाभावात् , देशतः कर्मक्षयो हि निर्जरा ता प्रति तपस एव कारणत्वात् । उक्त चौत्तराध्ययनमूनेप्रकार सम्यक्त्व की शुद्धि अथवा कर्मों का विनाश प्रतिमापूजनसे नहीं होता है, प्रत्युत जिस प्रकार वह रूधिरयुक्त वस्त्ररुधिर से साफ किये जाने पर अधिक मलिन हो जाता है उसी प्रकार पटकाय की विराधना साध्य इस प्रतिमापूजन में लवलीन जीव भी ज्ञानावरणीय और दर्शन मोहनीय कर्म की वृद्धि करता हुआ अधिकाधिक मलिन होता रहता है वह कभी भी इनकी वृद्धिमे सम्यक्त्व और केवलि प्रज्ञप्त धर्म का पाने वाला नहीं बन सकता है । इसलिये कर्मों के क्षय करने की आशा से प्रतिमापूजन में लवलीन मनुष्य अपने कर्मों का इस कार्यसे क्षय करता है यह एक दुराशामात्र है अरे ! जय इस कार्य से जीव सम्यक्त्व और केवलिप्रज्ञप्त धर्म तक के भी लाभ से सदा वचित रहता है तो उससे फिर कम क्षय मानना यह कोरी कल्पना मात्र ही है। सम्यक्त्व यह __ जीव का क्षायोपशमिक भाव है। प्रतिमा न क्षयोपशम स्वरूप है और
न उस क्षयोपशम में कारण रूप ही है । कारण कि इस से ज्ञानावरणीय और दर्शनमोहनीय कर्म की निर्जरा नहीं होती है । कर्मों का ખરડાયેલું વસ્ત્ર લોહીવડે સાફ કરવાથી મલિન થઈ જાય છે તેમજ પકાયની વિરાધના સાથે આ પ્રતિમાપૂજનમાં તલ્લીન થયેલે જીવ પણ જ્ઞાનાવરણીય દર્શન મેહનીય કર્મની વૃદ્ધિ કરતો કરતો વધારે વધારે મલિન થતું જાય છે તે કોઈ પણ સમયે એમની વૃદ્ધિમા સમ્યત્વ અને કેલિપ્રજ્ઞમ ધર્મને મેળવી શકનાર થઈ શકતું નથી એટલા માટે કર્મોને ક્ષય કરવાની આશાથી પ્રતિમા પૂજનમાં તકલીન માણસ પોતાના કર્મોને આ કાર્ય (પ્રતિમાપૂજન) થી ક્ષય કરવા માગે છે તે ફકત દરાશા માત્ર છે જ્યારે આ કાર્યથી છવ સમ્યતૃત્વ અને કેવલિરૂખ ધર્મના લાભથી પણ સદા દૂર રહે છે ત્યારે તેનાથી કમ ક્ષયની આશા રાખવી તે ખોટી કલ્પના માત્ર જ છે સમ્યત્વ જીવને ક્ષ પશમિક ભાવ છે હવે ન તે પ્રતિમા શોપશમ સ્વરૂપ છે અને ન તે ક્ષે પમમાં કારણ રૂપે છે કેમકે એનાથી જ્ઞાનાવરણીય અને દર્શનમોહનીય
| SR No. | 009330 |
| Book Title | Gnatadharmkathanga Sutram Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 1222 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_gyatadharmkatha |
| File Size | 48 MB |