________________
নায়থাল दिभिधामरादिवीजनैत्यगीववान्त्रैिश्च सविशद माति, उनम्पतिकायनिराधन च प्रतिमापूजानिमित्त केऽनन्तकायकोमलविविधफलपुष्पपरसपहे नियत भवति । पृयि वीकायायाश्रिता बहुविधनिरपराधहीनदीनदुर्गपतिमीसगोपितगरीश द्वीनियादि पञ्चन्द्रियान्तास्त्रमा जीया अपि छेदनभेदनस्वाभयनिनागजनितानन्तदु ग्व स्तीतरवेदनामुपलभ्येतस्ततः स्वलितपतिता म्रिपन्ते । धूपकेधु आ से, दीप तथा आरती की ज्योति से घमर आदि के ढोरने से, नृत्य करने से, गीत गाते समय मुग्म से निकले हुए गर्म वायु से, एव वाजों के पजाने से वायुकायिक जीवों की निराधना होती हुई स्पष्ट मालूम देती है । वनस्पति फायिक जीवों की विराधना भी इस समय इस प्रकार से होती है, कि-मूर्ति पूजन के लिये उसके पूजक अनन्त कायिक ऐसे कोमल अनेक प्रकार के फल, पुष्प और पत्रों का सग्रह जो करता है इस प्रकार इस पूजन में पटकायिक जीवों को हिंसा का आरभ स्पष्ट देखा जाता है। तथा घस कायिक जीवों का भी इसके निमित्तहनन होता है और वह इस प्रकार से-कि जर पृथिवीकाधिकादि जीवों का आरभ प्रतिमा आदि के निर्माण में या देव आयतन (मन्दिर) आदि के कराने में किया जाता है तो उस समय उसके आश्रित जो बहुत से अनेक जाति के निरपराधी, हीन, दीन, दुर्यल, प्रकृति से भयशील तथा सगोपित शरीरवाले ऐसे दीन्द्रियादिकसे लेकर पचेन्द्रिय तक जितने भी उस जीव रहते हैं वे सब के सब छेदन, भेदन, एव स्वाश्रय के विनाश जनित अनत दुःखों से सतप्त होकर થવાની જ છે ધૂપના ધૂમાડાથી દીપક અને આરતીની તધી ચમર વગેરેને ઢળવાથી તેમજ વાજાઓ વગાડવાથી વાયુકાયિક જીની વિરાધના થાય છે તેની દરેકને સ્પષ્ટ પ્રતીતિ થતી જ રહે છે વનસ્પતિ-કાયિક જીવોની વિરા પના પણ તે વખતે આ પ્રમાણે થાય છે કે મૂર્તિ-પૂજન માટે પૂજા કરનારાઓ અન ત-કાયિક એવા કમળ ઘણું જાતના ફળ, પુષ્પ અને પત્રને એકઠા કરે છે. આમ આ પૂજામા ષડૂ-કાયિક જીવેની હિંસા સ્પષ્ટપણે દેખાય છે ત્રસ-કાયિક જીવન પણ તેને લીધે હનન હોય છે જેમકે જ્યારે પૃથ્વિ-કાયિક વગેરે જીવેને બાર ભ પ્રતિમા વગેરેના નિર્માણમાં અથવા તે દેવ-આયતન
મદિર) વગેરે બનાવવામાં કરવામાં આવે છે ત્યારે તેના આશ્રિત જે ઘણા અનેક જાતના નિરપરાધિ, હિન, દીન, દુર્બલ, પ્રકૃતિથી બીકણ તેમજ સગે પિત શરીરવાળા એવા હીન્દ્રિયાદિકથી માડીને પચેન્દ્રિય સુધીના જેટલા ત્રસ જ રહે છે તે સર્વે છેદન, ભેદન અને સ્વાશ્રયના વિનાશથી અનત
