________________
अनगारधर्मामृतवर्षिणी टीका अ०१२ खातोदक विषये सुबुद्धिदृष्टान्त
७०३
तत खलु जितशत्रु मुद्धिम् एवमवादीत् मा सलत्व हे देनानुमिय ! आत्मान= स्वक च परम्=अन्य च तदुभय= स्वपररूप सममेव वहीमिथ ' असम्भावुभावगाहिं ' असद्भावोद्भावनाभि असताम् = अविद्यमानाना भावाना=वस्तुधर्माणा या उद्भावनाः=प्रतिपादनास्ताभि' = वस्तुस्वरूपान्यथा प्रतिपादनरूपाभिः 'मिच्छ ताभिणिवेसेण य' मिथ्यात्वाभिनिवेशेन विपर्यासारशेन च अज्ञानावेशेनेत्यर्थः ' बुग्गाहेमाणे ' व्युद्ग्राहयन्- निविधमका रेणोत्कृष्टतया चान्य ग्राहयन् 'बुप्पाएमाणे' व्युत्पादयन् = व्युत्पत्तिं जनयन् विहर= अशुद्धप्ररूपणा कुर्वन् मा तिष्ठेत्यर्थ । मन अपनी देशना द्वारा प्ररूपित किया है । (तरण जियसत्तू सुबुद्धि एव वयासी - माण तुम देवोणुप्पिया । अप्पाण च पर च तदुभय वा यह हिय असम्भावुभावणाहि मिच्छत्ताभिणिवेसेण य बुग्गाहेमाणे प्पामाणे विहराहि, तरण सुबुद्धिस्स इमेयात्वे अज्झथिए - अहो ण जियसत्तू सते तच्चे तहिए अवितहे सम्भूत जिणपण ते भावे णो उवलमति ) इस प्रकार सुनकर जितशत्रु राजा ने सुबुद्वि प्रधान से इस तरह कहा - हे देवानुप्रिय ! तुम इस तरह की असद्भावनोद्भावक वचनो से - अविद्यमान वस्तु धर्मों की प्रतिपादनाओं से वस्तु का जो स्वरूप विद्यमान नही है उस स्वरूप को उस वस्तु मे विद्यमानता का प्रतिपादन करने वाली वाणियों से एव मिथ्यात्वाभिनिवेश आग्रह से इस तरह की प्ररूपणा मत करो, न स्वय को इस प्रकार की प्ररूपणा से वासित करो और न दूसरो को इम तरह की झूठी २ प्ररूपणाओं से अपने फड़े में फसाओ और न अपने को और न दूसरों को एक ही
( तण जियसत्तू सुबुद्धि एव वयासी-माण तुम देवाणुपिया ! अप्पाण च पर च तदुभय वा बहहिं य असम्भावुभावणाहिं मिच्छत्ताभिणिवेसेण य बुग्गामाणे तुप्पाएमाणे विहराहि तएण सुबुद्धिस्स इमेयारूवे अज्झत्थिए अहो पण जियसत्तू सते तच्चे तहिए अवित सम्भू जिणपण्णत्ते भावे जो उवलभति) છતશત્રુ રાજાએ આ પ્રમાણે સાભળીને અમાત્ય બુદ્ધિને આ પ્રમાણે કહ્યુ કે હે દેવાનુપ્રિય ' તમે આ રીતે અસદ્ભાવના ભાવક વચનેાથી-અવિ દ્યમાન વસ્તુધર્માંથી પ્રતિપાદનાએથી વસ્તુનુ જે સ્વરૂપ વસ્તુમા હાજર નથી તે સ્વરૂપને વસ્તુમા બતાવનારી વાણીએથી અને મિથ્યાત્વાભિનિવેના આશ્ર હથી આ જાતનું નિરૂપણ કરે નહિ આવી પ્રરૂપણાથી પોતાની જાતને બચાવતા રહેા અને ખીજાઓને પણ આવી કી પ્રરૂપણમાં ફસાવવાની ચેષ્ટા કરે નહિ, તમે એકી સાથે પેાતાની જાતને કે બીજા માણસને આવી પ્રરૂપણાની લપેટમા લેવાની શિરા ફરા નહિ ગાની આ પ્રમાણે વાત સાભળીને મૃત્યુદ્ધિ પ્રધા