________________
५६२
स्वोपालम्भो यथालब्ध्वा जनुर्मानुपमन्त्र दुर्लभं, रेजी ! कल्पमत्प्रमोदम् ।
जैनेन्द्रधमं न करोपि मादरं,
स्वग्यात्मनः शत्रु रहो ! परोऽस्तिकः १ ॥ १ ॥ परोपालम्भा यथा-
विशुद्धवंशे च तत्रास्ति जन्म, जिनेन्द्रधर्मे खलु दीक्षितोऽमि ।
सदोत्तमज्ञानगुणाढ्य ! वत्स ।
कथं त्वमेवं सहसा मवृत्तः ?
धर्मकथा
॥ २ ॥
तथा भोपाल के भेद से उपालभं३ प्रकार का कहा गया है- स्वोपालंभ में जीव अपने आपको उपालंभ देता है- जैसे-जब किसी अविहित कार्य में मवृत्ति करता हुआ जैनेन्द्र धर्म में प्रवृत्ति नही करता है तब अपने अन्तरात्मा से जो ऐसी आवाज आती है। फि हे जीव इस परिभ्ररण रूप संमार में किमी चढे भारी पुण्य के उदय से तुझे यह मनुष्य भव प्राप्त हुआ है सो इसमें यदि कोई प्रमोददायक वस्तु तुझे मिली है तो यह एक जिनेन्द्र देव द्वारा प्रतिपादित धर्म ही है। तूं जिस तरह अन्य संसारिक कार्यो को बढे आदर के साथ करता है उसी तरह इसे क्यों नहीं करता। याद रख यदि इसके करने से तूं वंचित हो रहा है तो तू स्वय निज का छात्रु है दुमरा नहीं है | | १||
1
છે.વેપાલંભ, પરાપાલંભ, તેમજ તદ્રુભયે પાલંભના ભેદથી ઉંપાલંભના ત્રણ પ્રકાર કહેવામાં આવ્યા છે. સ્વાપાલ ભમા માણસ પેાતાની ન્તતને ઉપાલંભ આપે છે. જેમકે જીવ ત્યારે કાઇ અવિદ્યુિત (ન કરવા યાગ્ય) કાÖમા પ્રવૃત્તિ કરતા નેન્દ્ર ધર્માંમાં પ્રવૃત્ત થતા નથી ત્યારે પોતાની મેળેજ અન્તરથી જે અવાજ ઉઠે છે કે હું જી આ પરિબ્રમરૂપ મસામાં કાઇ મહા પુણ્યના ઉદયથી તને મનુષ્યભવ મળ્યા છે આ ભવ જે કઈ એક પ્રમેાદ આપનારી વસ્તુ તને મળી છે તે ફક્ત જિનેન્દ્ર દેવ વર્ષે પ્રતિપાદિત ધર્મ જ ઇંતુ જેમ ખતાં સંસાક્રિક કામો બહુજ ખુશીથી કરે છે તેમ તું આ ધર્માંમાં પ્રવૃત્ત કૈમ યતે। નથી? ખરેખર યાદ રાખજે કે આ ધર્માંમાં તુ પ્રવૃત્તિ કીશ નહિ તા તુ પાતે પાતાની ક્ષતનેા શત્રુ બની ગયા છે તારા ખીન્ને होई शत्रु नधी ॥१॥
