________________
ज्ञाताधर्म कथा भने
विविधा - अनेकप्रकाराः रोगातङ्काः - तत्र रोगाः श्वास १ कास२ ज्वर३ शह४ कुक्षिशुल५ भगंद६ रोशऽऽजीर्ण८ दृष्टिशूल९ मस्तकशूला १० रोचका ११ निवेदना १२ कर्णवेहना १३ कण्डूवेदनोदर १४ पीडा १५ कुष्ठादयः १६ प्रतिक्षणघोरवेदनाजनकाः, आतंका: = सद्योघातिनः हृदयशूलादयः तान् सोढुं न समर्थोऽसीत्यर्थः । ' उच्चावए' उच्चावचान् = नानाविधान् 'गामकंटए' ग्रामकटकान् इन्द्रियसमूहमतिक्लान् 'बावीसं पडिसहोवसग्गे' द्वाविंशतिपरीप होपसगन्, तत्र परि=समंतात् मुमुक्षुभिः सह्यन्ते कर्मनिर्जरार्थं इति परीपहा:= अधादयः उपसर्गाः= देवादि कृता उपद्रवास्तान् 'उद्दिण्णे' उदीर्णान् उदया बलिका प्रविष्टान् 'सम्म' सम्यक् प्रकारेण 'अहियासित्तए' अध्यासितुं= सोडु नाले=न समर्थः, तस्माद् 'भुंजाहि' भुंक्ष्य तावत् हे जात ! मानुष्यकान् कामभोगान् ततः पश्चात् = भुक्तभोगीसन् श्रमणस्य३ यावत् प्रवजिष्यसि । ततः नहीं । इसी तरह इन्द्रियों के प्रतिकूल अनेक प्रकार के २२ ( चावीस ) परिपह और उपसर्ग जन्य दुःखों को उदय में आने पर तुम सहन करने में समर्थ नहीं हो । प्रतिक्षण धार वेदना को उत्पन्न करनेवाले श्वास. कास, ज्वरदाह, कुक्षि, शूल, भगंदर, अर्श, अजीर्ण, दृष्टिशल, मस्तक शृल, अरुचि' अक्षिवेदना, कर्णवेदना, कण्डूवेदना, उदरपीडा और कुष्ठ यदि ये सब रोग हैं, तथा जिनके होने पर जीवन का हो शीघ्र अंत हो जाता है ऐसे हृदयशूल आदि आतंक हैं । कर्मों की निर्जरा करने के लिये मोक्षाभिलाषी जन जो क्षुधा आदि के कष्टों को सहन करते हैं वे परीपद है और देवादिक द्वारा जो उन्हें कष्ट दिये जाते हैं वे उपसर्ग हैं। (भुंजहि ताव जाया माणुस्सर कामभोगे ) इस लिये हे पुत्र ! हमारी बात मानों पहिले तो तुम मन माने मनुष्यभव संबन्धी ાતના ખાવીસ (૨૨) પરિષહે અને ઉપસજન્ય દુખા ઉદય થશે ત્યારે તમે તેમને સહી શકશે નહી દરેક ક્ષણે ભયંકર વેદના જનક શ્વાસ, કાસ, જવર દાહ, अक्षिशूर्य, भगर, अर्थ, अपयो, दृष्टिशूल, भस्तम्भूत, अरुचि, अक्षिपेहना, अर्थ, વેદના, ક′વેદન', ઉદરપીડા અને કુબ્જ વગેરે આ બધા રાગે તેમજ જેમના ઉત્પન્ન થવાથી જીવન એકદમ મૃત્યુ વશ થઇ જાત છે એવા હૃદયશુલ વગેરે આત કકારી રાંગે છે. કર્મોની નિરશ કરવા માટે મેાક્ષાભિલાષી લેાકેા ભૂખ વગેરેના કષ્ટ સહન કરે છે, તે પરીષહા છે, અને દેવતા વગેરેથી જે તેમને કષ્ટ આપવામાં આવે છે ते उपसर्ग छे. ( भुंजहि ताव जाग्रामाणुस्सर कामभोगे ) भेटला भाटे હૈ પુત્ર!' અમારી વાત માને. તમે પહેલાં તે ઈચ્છા મુજબ મનુષ્યભવના સમસ્ત
३६६