________________
%3
प्रमेयमन्द्रिका टीका श०४१ उ.१ राशियुग्मनिरूपणम् जइ सलेस्सा कि लकिरिया अकिरिया ? गोयमा! सकिरिया नो अकिरिया। जइ सकिरिया तेणे भरगहणेणं सिझंति जाव अंतं करेंति ? गोयमा! अस्थगइया तेणेव भवरगहणेणं लिझंति जाव अंतं करेंति, अत्थेगइया नो तेणेव सग्गहणेणं सिझंति जाव अंतं करेंति । जइ आयअजसं उपवनंति किं सलेस्सा अलेस्सा। गोष्यमा ! सलेस्सा नो अलेक्सा जइ सलेस्ला कि सकिरिया अकिरिया ? गोयमा ! लकिरिया नो अकिरिया । जइ सकिरिया तेणेव अवगहणेणं सिझंति जाव अंतं करेंति ? नो इणट्टे समझे। वाणानंतरजोइलिय येमाणिया जहा नेरइया । सेवं भंते! २ ति ॥सू०१॥ इक्कचत्तालीसइमे लए रालिजुम्मलए पढमो उद्देलो लमत्तो
छाया कति खलु मदन्त ! राशियुग्माः प्रज्ञता ? गौतम ! चत्वारो राशियुगमाः प्रज्ञप्ताः ? तद्यथा कृतयुग्मो यावत् काल्योनः । तत्केनार्थेन भदन्त ! एकमुच्यते चत्वारो राशियुग्माः प्रज्ञाता रतद्यथा यवत् कल्योजः ? गौतम ! य: खलु राशिचतुष्केणापहारेणाऽपहियमाण श्चतुः पर्यवसितः सोऽयं राशियुग्म कृत. युग्मः एवं यावद् यः खलु राशिचतुष्कणापहारेणैरुपयवसितः सोऽयं राशियुग्न कल्योजः। तत्तेनाथन यावत बल्योजा। राशियुग्मकृत्युग्मनैरयिकाः खल भदन्त ! कुत उत्पद्यन्ते ? उपपात यया व्युत्क्रान्ती । ते खलु भदन्त ! जीवा एकसमयेन भियन्त उत्सद्यन्ते ? गौतम ! चत्वारो वा अप्टो या द्वादन वा पोडश वा संख्याता का असंख्यातायोत्पद्यन्ते । ते खलु भदन्त ! जीवाः कि सान्तर मुत्पद्यन्ते निरन्तरमुत्पद्यन्ते ? गौतम ! सान्तरमपि उत्पद्यन्ते निरन्तरमपि उत्पद्यन्ते ? सान्तरमुरघमाना जघन्येनैक समरस उत्कर्मेणासंख्येयान् समयान अनन्तरं कृत्वोत्पद्यन्ते । निरन्तरमुपचनामा जघन्येन द्वौ समयो, उरकण संख्येयान् समयान् अनुपमयमविरहितं निरन्तर मुत्पद्यन्ते । ते खलू भदन्त ! जीवाः यस्मिन् समये कृतयुग्मा स्तस्मिन् समये योजाः, यस्मिन् समये योजा तस्मिन् समये कृतयुग्माः ? नायसर्थः समर्थः। पस्मिन् यस्ये कृ युग्मा स्तस्मिन् समये द्वापरयुग्मा:, यस्मिन् समये द्वापरयुग्माः तस्मिन् समये कृतयुग्माः ? नायमर्थः समर्थः । यस्मिन् समये कृतयुगाः तस्मिन् समये अल्पोजाः, यस्मिन् समये कल्पोजा स्तस्मिन् समये कृतयुग्मा ? नायमर्थः समर्थः । ते खल भदन्त !
