Page Text
________________
भगवतीपत्रे
દૂર
पाधिकं कर्म कुर्वन्ति ये तु समायुष्का स्तथैव विपमोपपन्नका विग्रहगत्या समयादि भेदेनोत्पत्तिस्थानं प्राप्तास्ते तुल्यस्थितय उत्पत्तिस्थानमाप्तिर्वैपम्ये णोत्पत्तिस्थानमाप्तिकाल वैषम्याद विग्रहेऽपि च बन्धकस्वाद् विमात्र विशेषाधिकं कर्म प्रकुर्वन्सि, विरमस्थितिक सम्वन्धि तु अन्तिमभङ्गद्वयमनन्तरोपपन्नकानां न सम्भवति अनन्तरोपपन्नकत्वे विपमस्थितेरभावात् इति । 'से विपन्न होते हैं वे यद्यपि तुल्यस्थितिवाले होते हैं पर विषमोपपन्नक होने के कारण विषमयोग युक्त होने से विमात्र विशेषाधिक कर्म का बन्ध करते है । तात्पर्य इस कथन का ऐसा है कि जो अनन्तरोपपन्नक एकेन्द्रिय जीव समान आयुवाले होते हैं वे तुल्य स्थितिवाले सो होते ही हैं परन्तु इन्हें जो विमात्र विशेषाधिक कर्म का बन्धक कहा गया है वह विपमोपपन्नक होने के कारण कहा गया है । विषमोपपन्नता इनमें इसलिये आती है कि ऐसे ये जीव विग्रह गति से कि जिस में समयादिक का भेद होता है उत्पत्ति स्थान में आते हैं अतः वे तुल्यस्थितिवाले भले ही रहे परन्तु उत्पत्ति स्थान को प्राप्त होने की दिपमता से उत्पत्ति काल की विषमता को लेकर और विग्रह में भी कर्मबन्ध करने के कारण ऐसे थे अनन्तरोपपन्नक एकेद्रिय जीव विमात्र विशेषाधिक कर्म के बन्धक होते हैं । विषमस्थिति से सम्बन्ध रखनेवाले अन्तिम दो अङ्ग अनन्तरोपपन्नक एकेन्द्रिय जीवों विसमोदवन्नगा तेण तुल्लट्ठिइया वेमायविसेसाहिय कम्भ पकरेति' तथा भे સમાન આયુષ્યવાળા હોય છે, અને વિષમેાપપનક હોય છે, તેઓ જોકે સરખી સ્થિતિવાળા હાય છે, પરંતુ વિષમેપપન્નક હાવાના કારણથી વિષમ ચેગવાળા હાવાધી વિમાત્રાથી વિશેષાધિક કર્મોના ખંધ કરે છે. આ કથનનુ તા એ છે કે-જે અનંતરે પપન્નઃ એકઈન્દ્રિયવાળા જીવા સમાન આયુષ્યવાળા હાય છે. તેએ તુલ્ય સ્થિતિવાળા તા હાય છે. પરંતુ તેને જે વિમાત્રાથી વિશેષાધિક ક`ના અધ કરવાવાળા કહ્યા છે, તે વિષમે પપન્નક હાવાના કારણે કહેલ છે. તેએસા વિષમેાપપન્તક પણું એ માટે આવે છે કેએવા એ જીવા વિગ્રહ ગતિથી કે જેમાં સમય વિગેરેના ભેદ હોય છે, ઉત્પત્તિ સ્થાનમાં આવે છે. તેથી તેએ સમાનસ્થિતિવાળા રહેવા છતાં પણુ આયુષ્યના ઉદયના વિષમ પણાને લીધે અને વિગ્રહગતિમાં પણ કર્મીના અંધ કરવાના કારણે એવા આ અન’તાપન્નક એકઇન્દ્રિયવાળા જીવા વિમાત્રાથી વિશેષાધિક કમ ના મધ કરવાવાળા હાય છે. વિષમ સ્થિતિથી સબધ રાખવાવાળા છેલ્લા એ ભગા અન’તરાપપન્નક એકઇન્દ્રિયવાળા જીવાને સલવતા નથી. કેમ કે અનંતરાપ પનક હાવાથી તેમાં વિષમ સ્થિતિના મભાવ રહે છે,
| SR No. | 009327 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 812 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 54 MB |