________________
अमेयचन्द्रिका टीका ४०३४ भ. श०६ सू०१ अन० कैकेन्द्रियाणां मैंदादिनि० ४४९ 'गोयमा' हे गौतम ! 'सष्टाणेणं अट्ठसु पुढवीसु' स्वस्थानेन अष्टम् पृथिवीषु यत्र ते तिष्ठन्ति तानि तेषां स्वस्थानानि, तदपेक्षा रोपामष्टासु पृथिवीषु स्थानानि कथितानि, 'तं जहा' तद्यथा-'रयणपसाए जहा ठाणापदे' रत्नप्रभायां यथा-स्यानपदे प्रज्ञापनाया द्वितीयं पदं तन यथा रत्नपभादिक प्रारभारापृथिवी पर्यन्तं स्थानतया कथितं तदेव स्थानतया अत्रापि ज्ञातव्यमिति । कियत्पर्यन्त प्रज्ञापनायाः स्थानपदमिह य ह्यम्, तत्राह-जाव' इत्यादि । 'जाव दीवेसु समु. देसु' यावद्वीपेषु समुद्रेषु द्वीपसमुद्रादिक सर्वमेव अनन्तरोपपन्न वादरपृथिवीकायिक. केन्द्रियाणां स्थानमिति । स्थानमुपसंहरन्नाह-एत्थ णं' इत्यादि । 'एत्थ णं अणंतउत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'गोयमा ! सट्टाणे णं अट्ठसु पुढवीसु' हे गौतम ! स्वस्थान की अपेक्षा से इन अनन्तरोपपन्नक बादर एकेन्द्रिय जीवोंके स्थान आठ पृथिवियों में कहे गये हैं क्योंकि ये वहां पर रहते हैं। वे आठ पृथिवियां इस प्रकार से हैं-'रयणप्पभाए जहा ठाणपदे' स्थानपद यह प्रज्ञापला का द्वितीय पद है। उसमें रत्तमभा से लेकर ईषत्मारभारा पृथिवी तसके स्थान को इनका निवासस्थान बतलाया गया है। तो ऐसा ही यहां पर इनके निवासस्थान के सम्बन्ध में जानना चाहिये । 'जाव दीवेस्तु समुदेसुइन पृथिवियों आदि के अतिरिक्त और भी इन अनन्तरोपनिक एकेन्द्रिय जीवोंके रहने के स्थान हैं जो इस सूत्रपाठ द्वारा बतलाये गये हैं वे स्थान हैं द्वीप और समुद्र । लमरत द्वीपों में और समस्त समुद्रों में भी ये अनन्तरोपपन्नक बाद पृथिवीकायिफ एकेन्द्रिय जीव रहते हैं। જીવોનું સ્થાન કયાં કહેવામાં આવેલ છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભશ્રી ર छ -'गोयमा । सट्टाणेण अदुसु पुढवीसु' हे गौतम ! स्वस्थाननी अपेक्षाथी આ અનંતરપપનક બાર એકઇન્દ્રિયવાળા જીના સ્થાને આઠ પ્રવીયાં કહેવામાં આવેલ છે. કેમ કે તે ત્યાં રહે છે. તે આઠ પૃથ્વીયે આ પ્રમાણે छ 'रयणप्पभाए जहा ठाणपदे' प्रज्ञापन सूत्रना भी स्थान पहभां नमा વિગેરથી લઈને પ્રારભાર પૃથ્વી સુધીના સ્થાને તેના નિવાસ સ્થાન કહેલ છે. તો તે જ પ્રમાણે અહીંયા તેઓના નિવાસ સ્થાનના સંબંધમાં सभा'. 'जाव दीवेसु समुद्देसु' मा पृथ्वीया शिवाय भीत ५६४ मा मनत.
પપનક એકઈન્દ્રિય જીને રહેવાના સ્થાને છે જે આ સૂત્રપાઠ દ્વારા બતાવવામાં આવેલ છે તે સ્થાને દ્વિીપ અને સમુદ્ર છે સઘળ દ્વીપમાં અને સઘળા સમુદ્રમાં પણ આ અનંતરામપન્નક એક ઇન્દ્રિયવાળા જ रहे छे. माशत 'एस्थ ण' अर्ण तरोववण्णगाण बायर पुढवीकाइयाण ठाणा
भ०५७