________________
प्रमेयचन्द्रिका मा ०३४ अ. श०१ सू०१ एकेन्द्रियजीवनिरूपणम् ३२९: पृथिव्याः पौरस्न्ये चरणान्ते समबहतो मारणान्तिकसमुद्घातेन मृन इत्यर्थः । 'समोहणित्ता जे भविए अणुस्सखेत्ते' समवहत्य-मृत्या, यो भव्यो योग्यः मनुष्य क्षेत्रे, 'अपज्जत वायरसेउकाइयत्ताए उपयज्जितए' अपर्याप्त वादरतेजस्कायिक सया उत्पत्तुं योग्य इति पूर्वेण सम्बन्धः 'से णं भंते ! कइशाम इएणं विग्गहेणं उस
जेज्जा' स खलु भदन्त ! कति सामयिकेन विग्रहेणोत्पच तेति प्रश्नः । उत्तरमाइ. 'सेसं त चेव' शेष तदेव पृथिवीकायिकामारिकेषु उत्पत्तिविषये अदुत्तरितं तदेवः एकसामयिकेन बा, द्विसामयिकेन वा, त्रिसामयि के न वा, विग्रहेणोल्पधेत इत्या. दिकं सर्व पूर्ववदेवेति । एवं पिज्जत वायरते उक्काइयत्ताए उवाएयबो' एवम् रत्नप्रभापृथिवी के पूर्व चरसान्त में दश समोहणिरा! जे अधिए मणुराम खेत्ते अपज्जत्त घायर ते नसाइयत्ताए उबज्जित्तए' और भरकर घर मनुष्य क्षेत्र में अपर्याप्त बाद तेजस्ज्ञायिक रूप से उत्पन्न होने के योग्य हुआ 'लेणं भंते ! समाइएणं विरगणं उपज्जेज्जा' तो हे भदन्त ! वह वहां कितने समयक्षाले विग्रह से उत्पन्न होता है ? हे गौतम ! 'सेख तं चे' पृथिवी कायिकों में उत्पत्ति होने के विषय में जो उत्तर दिया गया है वही उत्तर यहाँ पर भी समझना चाहिये अर्थात वह वहाँ एक समयबाले विग्रह से भी उत्पन्न होता है दो समय चाले विग्रह से भी उत्पन्न रोताद और तीन समयवाले विग्रह से भी उत्पन्न होता है । 'एवं पज्जत्त बाथरतेउनकाइयत्ताए उच्चपाएयव्यो' इसी प्रकार से यहां ऐसा भी कह लेना चाहिये कि हे अदला! कोई अपर्याप्तक सूक्ष्म पृथिवीकायिक जीव इस रत्नप्रभा पृथिवी के पूर्व घरमान्त में मरा
मा रत्नमा पृथ्वीना पूर्व य२मान्तमा भरणामे मन 'समोहणित्ता जे भविए मणुस्सखेत्ते अपाजत्त बायरते उकाइयात्ताए उववज्जित्तए' मने मरीन ते मनुष्यક્ષેત્રમાં અપર્યાપ્ત બાદર તેજરકાયિકપણાથી ઉત્પન્ન થવાને ચગ્ય થયેલ હોય तो 'से णभंते ! कइ समइएण' विग्गहेण उववज्जेज्जा' । सन् ते त्यां કેટલા સમયવાળી વિગ્રગતિથી ઉત્પન્ન થાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ४ छे 2-गौतम ! 'सेस तचेव' पृथयम 64न्न यवाना स धमा જે પ્રમાણે ઉત્તર કહે છે, તે જ પ્રમાણેનો ઉત્તર અહિયાં પણ સમજો અર્થાત્ તે ત્યાં એક સમયવાળી વિગ્રહગતિથી પણ ઉત્પન થ ય છે, બે સમય વાળી વિગ્રહગતિથી પણ ઉત્પન્ન થાય છે, અને ત્રણ સમયવાળીવિગ્રહ ગતિથી ५ अत्पन्न थाय छ, 'रव पज्जत्तवायरवे उकाइयात्ताए उववाए यव्यो' से प्रभारी અહિયાં એવું પણ કહેવું જોઈએ કે-હે ભગવન કોઈ અપર્યાપ્શક સૂમ પૃથ્વીકાયિક જીવ આ રતનપ્રભા પૃથ્વીના પૂર્વચરમાતમાં મરણ પામેલ હોય
भ० ४२