________________
३२२
भगवती सूत्रे मारणान्तिक युद्धात कृत्वा यो भव्यः-योग्यः एतस्या रत्नप्रमायाः पृथिव्याः 'area चरिमंते' पाश्चात्ये चरमान्ते, 'पज्ञत्त सुहुम पुढवीकाइयत्ताए उज्जत' पर्याप्त सूक्ष्मपृथिवीकारिकतया उत्पत्तुम्, 'से णं भंते ! कइसम - एवं चिग्गदेणं उज्जेना' स खलु भदन्त ! जीवः - कति सामयिकेन विग्रहेणो-स्वद्येतेति मनः । सगवानाह - 'जोयमा' इत्यादि । 'गोयमा' हे गौतम ! 'एगसम इचा से संचे' एकसामयिकेन वा शेष ं तदेव प्रतिवचनावसरे पूर्वमकरणव अवाध्येतव्यम् । ऐ गौतम । एकसामविकेन वा विग्रहेण द्विसामयिकेन वा विग्रहेण विसामयिकेन वा, विग्रहेण उत्पद्येत । कियस्पर्यन्तं पूर्वमकरणम् इद्द ज्ञातव्यं तत्राह - 'जाव' इत्यादि । जाव से तेणट्टेणं' यावत्तत्तेनार्थेन, अयमाशयः सामायिकेन त्यारभ्य 'से केणोगं' इत्यादि प्रश्न स्तदुत्तरं चात्र पूर्ववद्वाच्यम् । 'सेतेाद्वेणं जाव विग्गणं उववज्जेज्जा' यावद हे गौतम! तत्तेनार्थेन एवमुच्यतेएकसामयिकेन वा द्विसामयिकेन वा त्रिसामायिकेन वा, विग्रद्देण उत्पद्येत इति २ ।
1
पाप पुढची पञ्चस्थिमिल्ले चरिमंते पज्जत्तसुहुम पुढत्रिकाइय साप उचयज्जितए' इसी रत्नप्रभा पृथिवी के पश्चिम दिशा के अन्तिम भाग में पर्याप्त सूक्ष्म पृथिवीकायिक रूप से उत्पन्न होने के योग्य हुआ तो 'से णं भंते! कहसमहणं विग्गणं उववज्जेज्जा' हे भदन्त ! वह कितने समय वाले विग्रह से वहां उत्पन्न होता है ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं - 'गोयमा ! एसइएण वा सेसं तं चेव' हे गौतम ! वह वही एक समयवाले विग्रह से अथवा दो समय वाले विग्रह से अथवा तीन समय वाले विग्रह से उत्पन्न होता है । 'जाव से तेणद्वेणं जाव विग्गहेणं उवयज्जेज्जा' ऐसा यह सच कथन वहां तक कर लेना चाहिये कि जहाँ गौतमस्वामी के पूछने पर प्रभुश्री ने गौतमस्वामी से ऐसा कहा है कि हे गौतम ! मैंने इस कारण से ऐसा कहा है कि वह
त्थिमिल्ले चरिमंते पज्जत्त सुहुमपुढवीक इयत्ताए उववज्जित्तए' मा रत्नप्रभा પૃથ્વીના પશ્ચિમ દિશાના છેલ્લા ભાગમાં પર્યાપ્તક સૂક્ષ્મ પૃથ્વિકાયિક પણાથી उत्पन्न थताने येग्य होय तो- 'सेणं' भवे ! कइसमइरण विग्गहेण उत्रवज्जेज्जा' હે ભગત્રમ્ તે કેટલા સમયવાળા વિગ્રહ (શરીર)થી ત્યાં ઉત્પન્ન થાય છે? या प्रश्नना उत्तरमां प्रभु श्री हे छे - गोयमा । एगसमएण वा सेख तचेत्र' હે ગૌતમ ! તે ત્યાં એક સમયવાળા વિગ્રહ (શરીર)થી અથવા એ સમયવાળા विश्ररुथी उत्पन्न थाय छे 'जाव से तेणट्टेण जाव विगाहेण उववज्जेज्जा' मा પ્રમાણેનુ તે સઘળુ" કથન ત્યાં સુધી કહેવુ જોઈએ જયાં સુધી ગૌતમસ્વામીના પૂછવાથી પ્રભુશ્રી એ ગૌતમ્વામીને એવુ કહ્યુ છે કે-હે ગૌતમ! મેં