Page Text
________________
प्रमैयबन्द्रिका टीका श०३१ उ.२ सू०१ कृष्णलेश्याश्रित नै. उत्पातादिकम् १८५ धन्ते । हे भदन्त । ते जीवा आत्मप्रयोगेण समुत्पद्यन्ते परमयोगेग वा समुत्पद्यन्ते ? गौतम ! आत्मपयोगेण समुत्पद्यन्ते न परप्रयोगेण समुत्पद्यन्ते । एतदाश येनैवाह-'जात्र नो परपोगेणं उज्जति' इति । 'नवरं उववाओ जहा वकंतीए धूमपदभा पुढपी मेरइयाणं' लबरम्-केवलमुपातो यथा व्युत्क्रान्तौ प्रज्ञापनाया: षष्ठपदे येन रूपेणोपपावः कथित स्तेनै वरूपेणोपरातो धूम बना पृथिवी नैरयिफाणां ज्ञातव्यः, एतदेवौधिकामापेक्षा चैलक्षण्यम् अन्यत्सर्वमौधिकगमवदेवेति भावः । अत्र कृष्णलेश्यायाः प्रकरणम् , सा च धूपप्रभायां भरतीति, तत्र संशि
म से नहीं ! हे भदन्त ! के नारक जीव क्या आत्मप्रयोग से उत्पन्न होते हैं या परपयोग से उत्पन्न होते हैं ? हे गौतम ! वे जीप आत्म प्रयोग से ही उत्पन्न होते है परमयोग से नहीं। यहां तक का यह सय प्रकरण जो कि औधिक नारक के प्रकरण में कहा गया है यहां पर भी वही प्रकरण कहना चाहिए, इसी आशय को लेकर सत्रकार ने 'जाव नो परप्पओगेणं उववज्जति' ऐसा सूत्रपाठ कहा है। परन्तु औधिक 'नारक प्रकरण की अपेक्षा इस प्रकरण में जो विशेषता है वह एक उम्पाद 'परिमाण में है-यही बात-'नवरं उववाओ जहा वक्कंतीए धमप्पभा पुढवी नेरल्याणं' इस सूत्रपाठ द्वारा प्रकट की गई है । अर्थात् प्रज्ञापना सूत्र के ६४ व्युत्क्रान्ति पद में जिस रूप से धूमप्रभा पृथिवी नैरयिकों का उत्पात कहा गया है उसी रूप से वह उत्पाद यहां पर भी कृष्ण लेश्यावाले नैरयिकों का कहना चाहिये, बाकी का और सब कथन औधिक गम के जैसा ही है। यहां कृष्णलेश्या का प्रकरण है । यह कृष्णलेश्या કર્મથી નહીં હે ભગવન તે નારક જીવે શુ આત્મ પ્રયોગથી ઉત્પન્ન થાય છે ? અથવા પરપ્રાગથી ઉત્પન્ન થાય છે ? હે ગૌતમ ! તે જીવે આત્મપ્રગથી જ ઉત્પન્ન થાય છે, પરપ્રાગથી ઉત્પન્ન થતા નથી આ કથન સુધીનું આ સઘળું પ્રકરણ કે જે ઓધિક નારકના પ્રકરણમાં કહેલ છે, તે જ પ્રકરણ અહિયાં પણ सभा. मा मभिप्रायथी सूत्र१२ 'जाव नो परप्पओगेण उबवज्जति' मा પ્રમાણેને સૂત્રપાઠ કહ્યો છે. પરંતુ વિક નરક પ્રકરણના કથન કરતાં આ પ્રકરણમાં જે વિશેષપણુ છે, તે એક ઉપાદ અને પરિણામમાં જ છે. से बात 'नवरं उबवाओ जहा वक तीए धूमप्पभा पुढवी नेरइयाणं' मा सूत्र. પાઠદ્વારા પ્રગટ કરેલ છે. અર્થાત્ પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના છઠ્ઠા વ્યુત્ક્રાંતિ પદમાં જે પ્રમાણે ઉત્પાદના સંબંધમાં કથન કરેલ છે. તે જ પ્રમાણેને તે ઉત્પાદ અહિયાં પણ ધૂમપ્રભા પૃથ્વીના નૈવિકેના સંબંધમાં કહે જોઈએ. બાકીનું બીજ સઘળ કથન ઔદિક ગમના કથન પ્રમાણે છે અહિયાં કૃષ્ણલેશ્યાનું પ્રકરણ
| SR No. | 009327 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 812 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 54 MB |